Odszedł Wołodymyr Łoboda - wybitny ukraiński artysta, grafik, rzeźbiarz, poeta, eseista

wołodymyr łoboda

17 grudnia w wieku 80 lat zmarł wybitny ukraiński artysta, grafik, rzeźbiarz, poeta, eseista i przyjaciel Pogranicza, Wołodymyr Łoboda.

Minionego lata, 2 sierpnia 2022 roku, mieliśmy szczęście otworzyć wystawę "Niepokój" Wołodymyra Łobody w Białej Synagodze w Sejnach, a także opublikować katalog z pracami z tej wystawy.

Jak napisał o artyście jego uczeń Andrij Kis:

"Urodził się w 1943 roku w Dnieprze podczas Wielkiej Wojny, a zmarł w 2023 roku we Lwowie, również podczas Wielkiej Wojny. Między tymi datami - 80 lat życia pełnego niepokoju, radości, eksperymentów, twórczych prowokacji, konfliktów, podróży i dziesiątek tysięcy dzieł malarstwa, grafiki, rzeźby, poezji, prozy, esejów...".

Spoczywaj w pokoju, Wołodymyr, niech Twoja dusza spoczywa w pokoju! Szczere kondolencje dla rodziny...


Wołodymyr Łoboda – malarz, grafik, rzeźbiarz, poeta, eseista. Jeden z najwybitniejszych przedstawicieli ukraińskiego undergroundu. Urodził się 6 lipca 1943 roku w Dniepropietrowsku (obecnie Dniepr). W 1973 roku ukończył architekturę w Dniepropietrowskim Instytucie Inżynierii Lądowej. Wykształcenie akademickie nie dawało mu jednak wystarczającej swobody twórczej. Już wtedy zaczął eksperymentować z kolorem i formą, studiować sztukę ukraińską i światową, śmiało deklarować się jako artysta-innowator, bezkompromisowy wobec postulatów pseudoakademickiej edukacji i ideologii sowieckiej. Pracował przy wielu monumentalnych rzeźbach w swoim rodzinnym mieście, które w latach osiemdziesiątych i dziewięćdziesiątych XX wieku zostały zniszczone.

Od początku lat siedemdziesiątych Łoboda był pod ścisłą obserwacją sowieckich służb specjalnych. W tym okresie artysta i jego rodzina często odwiedzali Lwów, do którego w roku 1981 przenieśli się na stałe. Niezależnie od tego często powracał na rodzime stepy, podróżował po Dnieprze w poszukiwaniu wyrobów sztuki ludowej oraz nowych tematów i motywów dla własnej twórczości. Pod koniec lat 80. założył w Dnieprze Stowarzyszenie Artystów „Step”.

Pierwsza wystawa Łobody odbyła się w 1990 roku w Lwowskiej Galerii Sztuki. Specjalnie dla niej malarz stworzył wielkoformatowe cykle „Komedia ludzka” i „Ikonostas”. W 1992 roku kupił gospodarstwo we wsi Turowe w regionie Dniepru, gdzie wraz z żoną Ludmiłą, córką Solomiją i uczniami Demjanom Herasymczukiem i Andrijem Kisem założył muzeum i prowadził warsztaty.

W latach 1993 i 1994 odwiedził w Polsce wieś Hola w okolicach Chełma, gdzie brał udział w plenerach organizowanych przez jego bliskiego przyjaciela Tadeusza Karabowicza. W tym okresie – odwiedzając Chełm, ale także Lublin i Warszawę – stworzył „Cykl chełmski”. Były to pierwsze i jedyne podróże artysty poza zachodnią granicę Ukrainy, które nadały jego twórczości nowy kierunek. Pod koniec 2015 roku rozpoczął współpracę z galerią „New Art” w Kijowie, wystawiając we Lwowie, w Kijowie, Dnieprze, Charkowie, Równem, Łucku i Warszawie.

Najważniejsze cykle malarskie Wołodymyra Łobody: „Komedia ludzka”, „Gracze”, „Ikonostas”; cykle graficzne: „Wielka podróż na Ukrainę”, „Ból”, „Pieśń nad pieśniami”; cykle rzeźby: „Rzeźby z łąki”, „Rzeźby chutorskie”; cykle decoupage’u: „Księga Koheleta”, „Słońce”; cykle grafik: „Antyczny album”, „Codzienne”. Łoboda jest także autorem „książek rycin” na podstawie tomu wierszy pt. Kobziarz Tarasa Szewczenki, Mazepy George’a G. Byrona i Victora Hugo, ilustracji do powieściMikołaja Gogola Soroczyński jarmark. Słynny reżyser i operator Paweł Kostomarow w 2009 roku nakręcił film Dwoje o jego twórczości. Prace artysty znajdują się w Lwowskiej Galerii Sztuki im. B.G. Woźnickiego, Muzeum Narodowym we Lwowie im. A. Szeptyckiego, Dniepropietrowskim Muzeum Sztuki, Charkowskim Muzeum Sztuki, Woroneskim Muzeum Regionalnym im. I. Kramskiego, a także w muzeach, galeriach i kolekcjach prywatnych w Ukrainie, Polsce, USA, Kanadzie, Niemczech, Szwajcarii, Rosji.

"Niepokój / Передчуття" Wołodymir Łoboda