Dziecięcy Uniwersytet Pogranicza II edycja/2021r.

DZIECIĘCY UNIWERSYTET POGRANICZA II edycja

Klasy artystyczne będą na wzór ubiegłorocznego Uniwersytetu  miały swoje osobne programy:

Klasa Literacka: program klasy skupiał się będzie wokół trzech pisarzy, którzy związani są z naszym pograniczem: Miłosz, Baranauskas i Rozenfeld. Trzy tradycje kulturowe, trzy języki, trzy epoki historyczne. Wiedza o ich życiu i twórczości składa się na wielowątkową opowieść o bogactwie kulturowym regionu, którą przekazywać będziemy za pomocą warsztatów

literackich, wykładów, czytania dokumentów archiwalnych, filmów, podróży do miejsc oraz spotkań ze specjalistami i badaczami ich twórczości. Zajęcia odbywać się będą 2 razy w miesiącu. Planowana jest podróż do miejsc związanych z pisarzami - Szetejń, Bokszy i Onikszty. Program na dwa lata.

Klasa Muzyki Klasycznej: to program mający na celu poszerzenie wiedzy młodych ludzi w zakresie historii muzyki, czego nie obejmuje podstawowe nauczanie szkolne. Program skupiać się będzie na historii muzyki od początków, aż po czasy współczesne. Częścią praktyczną m.in. będzie słuchanie i zaznajamianie się z wielkimi dziełami muzycznymi, symfoniami, operami.  Program do realizacji w okresie dwóch lat.

Klasa Teatralna. W programie zakładamy przekazanie wiedzy młodym ludziom na temat europejskiej kultury humanistycznej, w której tradycje teatru sięgają źródeł starożytności i kultury śródziemnomorskiej. To wiedza o sposobach, w jakich przez stulecia człowiek wyrażał swoje odczuwanie świata, upominał się o wartości, konstatował złożoność czasu, w którym przyszło mu żyć. W programie zakładamy prezentację współczesnych zjawisk w teatrze – spektakle i spotkania z twórcami, podróż do teatru, kurs historii teatru od Grecji po współczesność z uwzględnieniem tematu inności, spotkania i dialogu, odrzucenia

oraz zajęcia warsztatowe angażujące młodzież w praktykowanie sztuki teatru. Program - kontynuacja dla klasa VIIId, która rozpoczeła w roku ubiegłym działalność teatralną.

Istotą programu Klasy Muzyki Miejsca będzie zbudowanie zespołu muzycznego spośród grupy dzieci i młodzieży, którzy wcześniej w żadnym stopniu nie byli związani z muzyką. Muzyka Miejsca z Sejn powstanie przy użyciu tradycyjnych instrumentów akustycznych i nowoczesnych instrumentów elektronicznych, a także i przede wszystkim będą to dźwięki natury - wody, kamieni i drewna. Podstawą harmonii dźwiękowej będą nagrania terenowe wykonane przez każdego z uczestników zespołu. Wspólna muzyka zostanie wykonana w najważniejszych i najbardziej znaczących miejscach naszego miasteczka. Muzyka będzie przestrzenią spotkania wszystkich tradycji i faktur dźwiękowych tworzących w historii i współcześnie wielokulturowe Sejny.

Klasa Sztuki Ludowej zajmie się odwzorowywaniem  starych wzorów ludowych, którymi zdobione były np. kufry drewniane oraz inne przedmioty użytkowe i dekoracyjne.Poznawać będzie ornamenty tkane na krosnach oraz wykonywane różnymi technikami

rękodzielniczymi. Po lekcjach historyczno - teoretycznych grupa przystąpi do projektowania, szkicowania wybranego przez siebie wzoru a następnie wypełni go kolorem sugerując się paletą barw stosowaną przed laty przez twórców ludowych.

Trzy klasy będą realizować program dotyczący tradycji wielokulturowych naszego regionu.

Planowane spotkania będą miały charakter warsztatów, wykładów a także podróży/ wycieczek związanych z tematem. Ważnym narzędziem będzie sztuka i jej elementy (rzeźba, malarstwo, ceramika, śpiew, taniec, sztuka ludowa). Zajęcia odbywać się będą raz w miesiącu trwać będą cały dzień lekcyjny. Drugim elementem programowym będą podróże do miejsc ważnych kulturowo czy religijnie. Każda z klas będzie brała udział w trzech podróżach – do litewskiego Puńska, Gabowych Grądów zamieszkałych przez Rosjan staroobrzędowców i Suwałk -do Muzeum Okręgowego, gdzie znajduje się znakomita wystawa dotycząca naszych terenów.

Zajęcia o charakterze teoretycznym i praktycznym poświęcone będą żyjącym na Sejneńszczyźnie LITWINOM, historii ich osadnictwa i współtworzenia Sejn od początku istnienia miasta. Poznawać będziemy elementy języka - podstawowe wyrazy (dom, mama, tata, szkoła itd.), życie i twórczość wybitnego poety i biskupa Antanasa Baranauskasa, sztukę ludową naszych Litwinów (krzyże Pogranicza, krajki litewskie, wycinanki).  Planujemy także podróż do Puńska – zwanego stolicą polskich Litwinów, gdzie odbędą się zajęcia w Muzeum.

Kolejne zajęcia dotyczyć będą ŻYDÓW. Będą miały charakter i wykładu i zajęć warsztatowych. Poznawać będziemy pojęcia związane z religią, historią i kulturą (Tora, synagoga, menora, kirkut, jesziwa, rabin), mówić będziemy o tym jak przebiegają święta, szabas, a także poznamy postacie ważne dla miasta, wywodzące się z tradycji żydowskiej - rabin Mojżesz Icchak Awigdor, znany w świecie poeta proletariatu Moris Rozenfeld, kantor Max Furmański. Odbędzie się także wycieczka po żydowskich miejscach (cmentarz żydowski, synagoga, jesziwa). Zajęcia praktyczne to mały koncert Kapeli Klezmerskiej muzycznie ilustrujący najważniejsze momenty żydowskiego wesela, nauka pieśni żydowskiej "A kiedy

rebe …."; I nauka tańca żydowskiego.

Kolejne zajęcia poświęcone będą dawnym sąsiadom CYGANOM/ROMOM. W trakcie zajęć omawiana będzie historia Romów - trasa wędrówek, przybycie do Polski, ich obecność w Sejnach, oraz kultura i zwyczaje - Papusza i jej wiersze, twórczość Jerzego Ficowskiego, stroje, tradycyjne zawody, kodeks obyczajowy, magia cygańska. Zajęcia praktyczne to przygotowanie rzeźb bądź płaskorzeźb z ważnymi elementami życia taborowego oraz nauka pieśni cygańskich Traden Roma i Gelem Gelem.

Kolejna opowieść dotyczyć będzie mieszkających w regionie, także w Sejnach ROSJAN STAROOBRZĘDOWCÓW. Tematy, które zamierzamy podejmować to: reforma Patriarchy Nikona i jej skutki, historia prześladowań Starowierców, ich wędrówka przez świat i przybycie do Polski, wsie starowierców na Suwalszczyźnie, rola religii w życiu wyznawców, znaczenie ważnych przedmiotów w kulcie, role nastawnika w molennie i jak przebiega nabożeństwo, życie codzienne, tradycje, kultura, zwyczaje Rosjan Staroobrzędowców. Część praktyczną i zajęcia ze sztuką rozpoczniemy od wprowadzenia dzieci w świat świętego obrazu - ikony (rola i miejsce ikony w życiu Staroobrzędowców, kanon pisania ikon, symbolika, wizerunki najczęściej przedstawiane na ikonach, proces powstawania ikony). Następnie rozpoczniemy warsztaty Pisania Ikon na deseczkach, posługując się specjalnym wzornikiem (podlinnik). Będą to ikony przedstawiające wizerunek Matki Bożej. Podróże

obejmować będą wyjazdy do Gabowych Grądów – największego obecnie skupiska Rosjan Staroobrzędowców w Polsce- spotkanie z nastawnikiem, zwiedzenie molenny, odwiedzenie cmentarzy (charakterystyczne krzyże), warsztaty pieśni rosyjskiej z zespołem starowierskim „Riabina”, opowieść o tańcu i tradycyjnych strojach.

O głównych gospodarzach Sejn - POLAKACH opowiedzą działacze muzeum sejneńskiego, artyści oraz nauczyciele. Będzie to opowieść o historii miasta, jego początkach, roli dominikanów, zawodach sejneńskich, ważnych postaciach. W czasie warsztatów artystycznych powstawać będą drzewa genealogiczne dzieci i ich rodzin, rzeźby w glinie - tzw. sejneńskie domki z charakterystycznymi gankami. Tej części programu towarzyszyć będzie wycieczka po najważniejszych dla regionu zabytkach,

miejscach historycznych, a także wycieczka do Suwałk, gdzie znajduje się wystawa o Jaćwingach, pierwszych mieszkańcach naszego regionu.

Pod koniec zadania przygotowane zostanie wspólnie ze szkołą uroczyste podsumowanie - kiedy to dzielić się będziemy z innymi uczniami, gośćmi, rodzicami, nauczycielami zdobytą wiedzą, pokażemy nasze praca plastyczne. Stworzona zostanie wystawa wypełniona powstałymi w trakcie zadania ikonami, glinianymi domkami, wycinankami litewskimi, tkaninami, cygańskimi płaskorzeźbami. Całości towarzyszyć będzie ciekawa scenografia. Widowisko to spotka wszystkich „studentów” dziecięcego Uniwersytetu, każda z klas zaprezentuje efekty rocznej pracy -mała etiuda teatralna, koncert „Muzyka Miejsca”, koncert poznanych pieśni litewskich, żydowskich, polskich, romskich, opowieść o trzech poetach itp. W czasie widowiska zaprezentowana zostanie także dokumentacja foto i video zadania.

Wychowawcy klas zaproszonych do programu:

3 Klasy Tradycji Wielokulturowych:
4a -wych. J.Sołomianko,
4b - wych. S.Sas,
4c - wych. B.Jachimowicz
Klasa Literacka:
7a - wych. I.Lubiecka-Gibas
Klasa Muzyki Klasycznej:
7b - wych. M.Przezwicka
Klasa Teatralna:
8d - D.Fiećko
Klasa Muzyki Miejsca:
7d - wych. M.Kisielewska
Klasa Sztuki Ludowej:
7c - M.Kulesza