Dilemma
Koncepcja Dilemmy, Mobilnej Akademii Dialogu została zainicjowana przez Fundację Pogranicze, ale wypracowana wspólnie z organizacjami kulturalnymi i osobami indywidualnymi (pisarzami, naukowcami, menadżerami kultury, tłumaczami) z Europy Środkowej i Kaukazu.
To, co nas połączyło, to dynamika geopolityczna. Wojna w Ukrainie uświadomiła nam stare i nowe wyzwania, które nas łączą, potrzebę solidarności i wspólnej walki o zdefiniowanie/przedefiniowanie naszej tożsamości i przynależności do kultury europejskiej. Uważane za krańce Europy, te dwa regiony są jednocześnie pograniczem, na którym odbywa się większość interakcji, wymiany i konfliktów pomiędzy tym, co definiowane jest jako „Europa” a tym co do niej nie przynależy.
Członkowie Dilemmy pochodzą z różnych środowisk (naukowych, inicjatyw literackich, artystycznych i edukacyjnych) oraz posiadają różnorodne doświadczenia, jednak panuje wśród nas powszechne zrozumienie, że potrzebny jest nowy, długoterminowy format współpracy oraz współtworzenia idei i praktyk. Nie wiemy o sobie zbyt wiele; szersza Europa nie wie wystarczająco dużo o naszych regionach. Nie wystarczy wymienić tę wiedzę, co w pewnym stopniu dzieje się na poziomie dyplomacji akademickiej i kulturalnej. Potrzebne jest nowa inspiracja i odwaga (wypływająca z faktu, że nie jesteśmy osamotnieni, ale czynimy to wspólnym wysiłkiem i odpowiedzialnością), aby rzucić wyzwanie istniejącym, starym paradygmatom, w których utknęliśmy, i zmienić język i sposób myślenia o sobie i szerszym sąsiedztwie.
Kultura i jej twórcy odgrywają kluczową rolę w promocji i obronie demokracji w niestabilnych kontekstach. Istnieje pilna potrzeba dalszego wzmacniania społeczeństwa obywatelskiego poprzez wspieranie kultury niezależnej w obu interesujących nas regionach, które stoją przed wyzwaniem wspieranej przez Rosję populistycznej, antyzachodniej propagandy i uzależnienia od zewnętrznych wpływów. Kultura i edukacja są traktowane jako pole bitwy o wartości i narracje dotyczące tożsamości.
Chcąc wywołać ferment intelektualny i wypracowywać nowe idee potrzebujemy wyjść z istniejących struktur i stworzyć nową interdyscyplinarną przestrzeń łączącą ludzi refleksji i praktyki. Stąd pomysł Mobilnej Akademii i połączonej z nią platformy internetowej, jak również konstelacja zaangażowanych krajów (Polska, Ukraina, Białoruś, Litwa, Armenia i Gruzja), która nie jest oczywista i oparta nie na kontekście geograficznego sąsiedztwa, a raczej powiązań w sferze wspólnych wartości, idei, doświadczeń i wyzwań. Dialog oznacza otwartość w dyskusji o problemach, na które nie mamy gotowych rozwiązań, a które wymagają wspólnego wysiłku. Akademia to interdyscyplinarna przestrzeń o charakterze edukacyjnym i artystycznym, łącząca refleksję i ferment intelektualny z tworzeniem literatury i sztuki. Mobilna, ponieważ chcemy realizować ten program w różnych miejscach, poznając lokalne konteksty i tworząc tkankę współpracy i współzależności.
Członkami Akademii Dilemmy są wybitni intelektualiści i artyści z Ukrainy, Polski, Armenii, Gruzji, Białorusi i Litwy. W tym gronie pragniemy zainicjować dyskusję i zainspirować działania artystyczne w obszarze najbardziej współczesnych dylematów związanych z kulturą i tożsamością
naszych regionów. Punktem wyjścia są dwa koncepty intelektualno- kulturowe: Europa Środkowa i Morze Czarne. Kluczowa jest tu możliwość osobistego spotkania i zanurzenia w lokalnym kontekście ale też stworzenie platformy dla upowszechniania wypracowanych treści. Dlatego intensywny program spotkań i wydarzeń organizujemy w Armenii, a jednocześnie ważną częścią projektu jest opracowanie dokumentacji audiowizualnej z tych wydarzeń i upowszechnianie ich za pomocą platform internetowych (youtube channel i podcast).
