Projekt „Educational Toolkit” powstał z głębokiego przekonania o potrzebie wzbogacenia polskiego systemu edukacji, dotyczącej historii II wojny światowej, Holokaustu i postaw antysemickich. Naszym nadrzędnym celem jest uczyć z przeszłości, aby zrozumieć współczesne wyzwania związane z antysemityzmem i łamaniem praw człowieka, poprzez stworzenie kompleksowego, multimedialnego zestawu edukacyjnego.
W ramach projektu powstaną różne narzędzia edukacyjne dla nauczycieli i edukatorów, czyli m.in. scenariusze lekcji, 10-odcinkowy podcast, multimedialna mapa (obejmująca tereny II RP) miejsc Holocaustu z przywołaniem źródeł (wspomnieniowych) na portalu uczycsiezhistorii.pl.
Wszystko przy odwołaniu do literatury wspomnieniowej i archiwaliów, a przede wszystkim doświadczeń wszystkich Partnerów - realizatorów projektu.
Ważnym punktem odniesienia będą takżę osobiste świadectwa z traumatycznych wydarzeń - dwie specjalnie tłumaczone do tego projektu książki dla młodzieży, wydawane przez KARTĘ:
Larissa Cain (ur. 1932), polska Żydówka, która przeżyła getto warszawskie, napisała autobiograficzną opowieść „J’étais enfant à Varsovie”. Sięga tu do roku 1936, kiedy polscy Żydzi padli ofiarą pierwszych pogromów i do czasu po wyzwoleniu Polski, opowiada o latach spędzonych w getcie, deportacji jej rodziny, różnych domach i rodzinach, w których była ukrywana. Larissa przyjmuje punkt widzenia dziecka, którym była w czasie wydarzeń, aby skierować swoje wspomnienia specjalnie do młodszych nastolatków; bez używania górnolotnego języka czy popadania w patos. Książka tłumaczona z francuskiego (już wydana: Dziewczynka z zamkniętego miasta. Wspomnienia z getta warszawskiego).
Hédi Fried (1924–2022), urodzona w mieście Sighet w Rumunii, deportowana do Auschwitz w 1944, przebywała w kilku obozach pracy, ostatni to Bergen-Belsen. Po wyzwoleniu została psycholożką w Szwecji. Spędziła całe życie wykładając w szkołach i odpowiadając na pytania zadawane przez młodych ludzi, takie jak: „Jak żyło się w obozach?”, „Co śniłaś w nocy?”, „Dlaczego Hitler nienawidził Żydów?” i „Czy potrafisz wybaczyć?”. W wieku 90 lat zebrała najczęściej padające pytania i odpowiedzi na nie w książce Pytania, które mi zadano o Holokauście, aby młodzi ludzie na całym świecie mogli zrozumieć, jak doszło do Holokaustu. Nakreśliła paralele ze współczesnymi problemami, takimi jak uprzedzenia wobec uchodźców oraz rasizm, antysemityzm itp. Książka zostanie przetłumaczona na polski z języka szwedzkiego. (Książka w przygotowaniu, planowane wydanie – czerwiec 2025).
Projekt realizowany jest przez Konsorcjum organizacji partnerskich:
Fundacja Ośrodka KARTA (Warszawa) – pomysłodawczyni i liderka projektu - jest organizacją pozarządową wywodzącą się z podziemnych struktur stanu wojennego w Polsce; od ponad 40 lat zajmuje się historią Polski w jej relacjach z sąsiadami, w tym „wewnętrznymi” (mniejszości narodowe), szczególnie w XX wieku. W projekcie pełni rolę koordynatorki, także dostarczy bogate zasoby historycznych materiałów źródłowych z własnego archiwum (największe archiwum społeczne w Polsce) i pozyskanych w trakcie kwerend do publikacji w kwartalniku „Karta” i książkach z wydawanej serii świadectw Holokaustu „Żydzi Polscy”. Podzieli się doświadczeniem w edukacji pozaszkolnej, w tym wykorzystaniem technik multimedialnych w edukacji historycznej (portale, podcasty, filmy interaktywne, techniki oral history itp.).
Fundacja Centrum Edukacji Obywatelskiej (Warszawa) – organizacja z 30-letnim doświadczeniem w realizacji programów, które inspirują do zmian w szkołach. Korzysta z nich 40 000 nauczycieli i dyrektorów z 10 000 szkół z całej Polski. Wkład CEO będzie polegał na integracji studiów nad historyczną tematyką Holokaustu ze współczesną edukacją obywatelską. Zasoby CEO obejmują programy, plany lekcji, warsztaty i moduły szkoleniowe dla nauczycieli i uczniów. CEO dysponuje bardzo szeroką siecią kontaktów wśród nauczycieli i metodyków nauczania oraz kanałami komunikacji ze środowiskami szkolnymi. Umożliwi to szeroką promocję i realizację projektu we wszystkich typach szkół podstawowych i średnich, szkołach integracyjnych i innych; w dużych miastach i małych miasteczkach, a także we wsiach.
Fundacja Otwarta Edukacja (Białystok) od dziesięciu lat realizuje projekty dotyczące wielokulturowej historii Podlasia. Skutecznie angażuje młodzież w poszukiwanie tożsamości regionu, korzystając z aktywizujących metod i podążając za kreatywnością uczniów – także w klasach najmłodszych; działa na rzecz przywracania pamięci o podlaskich Żydach. Fundacja wspierać będzie realizację projektu w zakresie rozwoju programów edukacyjnych i szkoleń dla nauczycieli. Jej wkład będzie polegał na opracowaniu ścieżek edukacyjnych, scenariuszy lekcji i warsztatów poświęconych kulturze żydowskiej i pamięci o Holokauście. Zapewni, że treści edukacyjne projektu będą miały solidne podstawy pedagogiczne i będą wykorzystywane w sposób praktyczny..
Fundacja Pogranicze (Sejny) od 30 lat pracuje nad odrodzeniem kultury jako pracy organicznej oraz nad pozytywnym wartościowaniem w nowoczesnym kontekście etosu współżycia ludzi żyjących w silnym zróżnicowaniu kulturowym, etnicznym, pokoleniowym i ideowym. Podejmuje działania mające na celu budowanie „tkanki łącznej” w społecznościach lokalnych poprzez długofalowe, międzypokoleniowe programy łączące sztukę i edukację oraz pracę nad pamięcią wspólnoty z zaangażowaniem w przyszłościowy rozwój swojego miejsca. Jest partnerem w zakresie badań historycznych i treści edukacyjnych. Jej wkład będzie polegał na dzieleniu się doświadczeniem pracy nad żydowskim lokalnym dziedzictwem kulturowym i pamięcią miejsca, poprzez praktykowanie działań w kulturze i edukacji.
Litewska Wspólnota Żydowska (Wilno) stowarzyszenie obejmujące społeczności żydowskie Wilna, Kowna, Kłajpedy, Poniewieża, Szawli, Wiłkomierza, Połągi i Święcian. Misją jest gromadzenie Żydów litewskich (Litwaków) w Litwie i w świecie, zachowanie i pielęgnowanie tożsamości żydowskiej, przekazywanie tradycji oraz reprezentowanie interesów Litwaków na szczeblu międzynarodowym, instytucjonalnym i lokalnym; aktywne zwalczanie stereotypów i antysemityzmu poprzez programy oraz pomoc prawną dla ofiar przestępstw z nienawiści. Jej wkład będzie polegał na dzieleniu się wiedzą i doświadczeniem edukacyjnym z projektów takich, jak Interaktywna Mapa Dziedzictwa Żydowskiego i Atlas Holokaustu Litwy, wzmacniając międzynarodową perspektywę projektu.
Ośrodek „Brama Grodzka – Teatr NN” (Lublin) jest samorządową instytucją kultury działającą na rzecz ochrony dziedzictwa kulturowego i edukacji. Działania Ośrodka nawiązują do symbolicznego i historycznego znaczenia siedziby, czyli Bramy Grodzkiej w Lublinie, dawniej będącej przejściem pomiędzy miastem chrześcijańskim i żydowskim. W swoich działaniach wykorzystuje cyfrowe, innowacyjne narzędzia. Metody pracy Ośrodka łączą sztukę, edukację, poszukiwanie i gromadzenie zbiorów. Jednym z najważniejszych działań Ośrodka jest upamiętnianie przedwojennej społeczności lubelskich Żydów. W projekcie Ośrodek zapewni dostęp do materiałów kulturowych i historycznych, doświadczenie w edukacji performatywnej oraz strategie angażowania lokalnej społeczności.
W ramach projektu zaplanowano szereg wydarzeń, w tym:
• Spotkanie inauguracyjne i konferencja prasowa
• Spotkanie w formule otwartej przestrzeni dla edukatorów i ekspertów
• Publiczna prezentacja internetowego zestawu narzędzi multimedialnych
• Warsztaty szkoleniowe dotyczące tworzenia i wykorzystania podcastów
• Warsztaty poświęcone wykorzystaniu w edukacji świadectw osobistych i wywiadów ze świadkami
• Szkolenie dla nauczycieli i edukatorów z zakresu korzystania z całego zestawu narzędzi
• Cykl warsztatów dla uczniów koncentrujących się na podcastach, świadectwach osobistych i dialogu ze świadkami
• Wydarzenie publiczne podsumowujące i promujące wyniki projektu: „Zestaw narzędzi edukacyjnych przeciwko antysemityzmowi gotowy do użycia!"
W zależności od potrzeb, można kontaktować się zarówno z liderem, jak i partnerami projektu:
Fundacja Ośrodka KARTA
ul. Narbutta 29
02-536 Warszawa
Koordynatorka: Agnieszka Kudełka
mail: edukacja@karta.org.pl
tel. (+48 22) 848 07 12
Fundacja Centrum Edukacji Obywatelskiej
ul. Noakowskiego 10
00-666 Warszawa
www.ceo.org.pl
Koordynatorzy: Jan Bliźniak,Bartosz Marzec
mail: bartosz.marzec@ceo.org.pl
tel. (+48 22) 659 62 03
Fundacja Otwarta Edukacja
Al. Tysiąclecia Państwa Polskiego 56/6
15-111 Białystok
Koordynator: Mariusz Sokołowski
mail: otwartaedukacja@interia.pl
tel. +48 511 922 094
Fundacja Pogranicze
Piłsudskiego 37
16-500 Sejny
Koordynatorka: Agata Szkopińska
mail: agata@pogranicze.sejny.pl
tel. (+48 87) 565 03 69
Litewska Wspólnota Żydowska
ul. Pylimo 4
01-117 Vilnius
Lithuania
Koordynatorka: Dovilė Rūkaitė
mail: projects@lzb.lt
tel. (+370) 2613 003
Ośrodek „Brama Grodzka – Teatr NN”
ul. Grodzka 21
20-112 Lublin
Koordynatorka: Agnieszka Mierzwa
mail: agnieszka.mierzwa@tnn.lublin.pl
tel. (+48 81) 532 58 67