Żydzi i Niemcy, "Magen Dawid" nr 14/2007

Żydzi i Niemcy, "Magen Dawid" nr 14/2007

Gershom Scholem był niekwestionowanym autorytetem w dziedzinie judaistyki, mistyki żydowskiej i kabały. Jego prace pozostają fundamentalne dla tej gałęzi judaistyki. Swą pracę doktorską poświęcił księdze Sefer ha-Bahir (Księga Ukrytego Światła), która porusza, między innymi, kwestie symbolicznej wykładni alfabetu hebrajskiego i ich zwiazku ze stworzeniem świata. W treści odwołuje się do Sefer Jecira (Księga Stworzenia). W księdze pojawia się też koncepcja dziesięciu sefirot. 

W pierwszych latach swej pracy naukowej pogłebiał zainteresowanie kabałą. Szczególnie cenne są jego badania nad sabbataizmem, w którym widział istotny czynnik rozwoju żydowskiego mistycyzmu aż do XVIII w. Efektem prac Scholema było uznanie mistycyzmu za istotny i niezbywalny składnik żydowskiej kultury i religijności.

W 1941 roku wydał swoje najważniejsze dzieło - Die juedische Mystik in ihren Hauptstroemungen (Mistycyzm żydowski i jego głowne kierunki), które do dziś jest uznawane za niezwykle istotne. 

Pośród innych zagadnień poruszanych przez Scholema należy wymienić kwestię mesjanizmu, będącego dla niego jedną z głownych przyczyn zmian w mistycyzmie i gnostycyzmie żydowskim, pod którego kątem rozpatrywał np. Mitykę Merkawy (Mistykę Tronu zwaną również Mistyką Hechalot) najwczesniejszej wizji mistyki żydowskiej rozwijającej się od ok. I w. p.n.e. dp IX-XI w. n.e., do czasu ojawienia się średniowiecznej kabały. 

Jako pierwszy zajął się głębiej problematyką chasydyzmu niemieckiego i kabały profetycznej Abrahama Abulafii. 

Na Uniwersytecie Hebrajskim działa Centrum Badań nad Mistycyzmem Żydowskim i Kabałą im. Gershoma Scholema. Przyznawane są także nagrody jego imienia za wybitne osiągnięcia w tej dziedzinie. 

Dzieła Gershoma Scholema wydane w Polsce: 

Judaizm. Parę głównych pojęć, Kraków 1991 
Kabała i jej symbolika, Kraków 1996 
Mistycyzm żydowski i jego główne kierunki, Warszawa 1997 
Żydzi i Niemcy. Eseje. Listy. Rozmowa, Sejny 2006 

Zmarł 21 lutego 1982 w Jerozolimie. 

"Magen Dawid. Biuletyn Fundacji Laudera w Łodzi" nr 14 26.01.2007

Scholem Gershom, Żydzi i Niemcy. Eseje. Listy. Rozmowa. Sejny 2006, Pogranicze.