W tomie Kompromis znalazło się trzynaście opowiadań. Większość z nich - mniej lub bardziej precyzyjnie - nazwać można opowiadaniami rozrachunkowymi. Aliçka akcję utworów umieszcza w głębokim, w Albanii pod rządami komunistów szczególnie okrutnym, okresie komunizmu. O okrucieństwie jak i o absurdach dyktatury pisze z odśrodkowej perspektywy zwykłego człowieka - wiejskiego nauczyciela (nauczyciel jako główny bohater pojawia się w co najmniej kilku opowiadaniach) borykającego się z absurdalnymi nakazami (Hasła ale również Historia Bardho), starych ludzi dotkniętych samotnością (Matka, Mąż i żona), dziecka (Mały mężczyzna, Układ), analfabety (Wiejska historia) czy studentów (Koledzy).
Rozliczać nie znaczy sądzić czy karać - zdaje się twierdzić Aliçka. Na czas komunizmu jak również na człowieka, który wyszedł z tej epoki patrzy Aliçka z dużego - mocno zabarwionego ironią i satyrą- dystansu. Perspektywa - czasowa i emocjonalna nie powoduje jednak spłycenia problemu rozrachunku z przeszłością, nie pomniejsza go. W opowiadaniach Ylljeta Aliçki ważne jest nie przywrócenie przeszłości w celu rozjątrzenia jej ran, ale opowiedzenie o niej i pójście w przyszłość. Aliçka - pisze Dorota Horodyska - wyraził to, czego dotychczas albańscy pisarze i czytelnicy sobie nie uświadamiali: że powracając do przeszłości nie należy się w niej zamykać. Dla Yllieta Alicki, od tego co wydawałoby się wielkie i znaczące społecznie i historycznie, ważniejsze jest to co ukryte w człowieku - jego strach, ból, cierpienie, ale i radość, wesele. Dopełnieniem i uzupełnieniem opowiadań rozrachunkowych są opowiadania obyczajowe - osadzone w okresie tzw. transformacji ustrojowej. Tu szczególną uwagę zwraca głęboko ludzkie zrozumienie natury ludzkiej - zarówno w jej bohaterstwie jak i okrucieństwie. Każde z opowiadań Aliçki stanowi zamkniętą historię. Jednakże dopiero lektura wszystkich tekstów pozwala zrozumieć nieco zarówno losy Albanii jak i diagnozę Yllieta Aliçki.
Ylliet Aliçka pisze lapidarnie i skrótowo. Bohaterów charakteryzuje pobieżnie, ale precyzyjnie - tak, że nieraz z jednego, dwóch zdań wyłania się wyraźny i sugestywny portret. W rzeczywistości - każde z opowiadań jest przemyślane a skrót, ironia i humor podkreślają zarówno absurd życia w komunizmie jak również rozdarcie człowieka w nim żyjącego i spustoszenie (emocjonalne, społeczne, kulturowe) jakiego dokonuje. Drugą, obok umiejętności zarysowania całego uniwersum w kilku zdaniach, największą zaletą opowiadań Aliçki jest właśnie ich komizm, dosadność i szczerość. Trzeci atut opowiadań Aliçki to brak jakiegokolwiek komentarza odautorskiego. Doskonały zmysł obserwacji i opisu pozwala mu schować się za czynami i słowami bohaterów i beznamiętnie (ale prawie zawsze ironicznie) relacjonować - tak jak w opowiadaniu Trzy meldunki z przedsiębiorstwa N. o bólu po śmierci wodza.
Kompromis ukazał się w prestiżowej, redagowanej przez Krzysztofa Czyżewskiego serii Meridian. W Albanii Kompromis uznano za książkę roku zaś Ylliet Aliçka otrzymał "Srebrne Pióro" - najwyższą nagrodę przyznawaną przez albańskie Ministerstwo Kultury.
Piotr Huniewicz, Portal Księgarski
Ylljet Aliçka, Kompromis. 13 opowiadań albańskich. Tłumaczenie Dorota Horodyska, Sejny 2002, Fundacja Pogranicze.