Artykuły
Timothy Snyder

Timothy Snyder

9 grudnia 2010 15:13

Timothy D. Snyder – amerykański historyk, profesor Yale University specjalista historii nowożytnego nacjonalizmu i historii Europy Środkowej i Wschodniej. Współpracował z uniwersytetami w Paryżu, Wiedniu, Warszawie, Pradze i Harvard University.

Jest m.in. autorem cenionej pracy The Reconstruction of Nations: Poland, Ukraine, Lithuania, Belarus, 1569-1999 (Rekonstrukcja narodów: Polska, Ukraina, Litwa i Białoruś, 1569-1999), w której stara się prześledzić ewolucję świadomości narodowych w I Rzeczypospolitej i na jej ziemiach aż do naszych czasów.

Przykładem nowatorskiego podejścia autora do tematu jest dyskusja nad wieloznacznością pierwszego wersu Inwokacji "Litwo! Ojczyzno moja!", możliwych interpretacji jego znaczenia w zamierzeniu Mickiewicza, i zmieniającej się przez sto kilkadziesiąt lat od jej napisania percepcji wśród Polaków, Litwinów i Białorusinów.

Snyder określa mity narodowe i stosowany do dzisiaj XIX-wieczny, nacjonalistyczny sposób formułowania problemów historycznych jako metahistorię, poglądy "nawet nie błędne" (not even wrong). Np. Polacy często określają przedrozbiorową Rzeczpospolitą jako polską, co wskazywałoby że była czymś podobnym do współczesnej Polski. Rosjanie z kolei uważają stulecia istnienia Rzeczypospolitej za bezsensownie stracone dla wschodnich Słowian, aż do czasu ich "ponownego połączenia" z Rosją. Popularność tych metahistorycznych mitów sprawia, że zainspirowani nimi oponenci, wywracają je do góry nogami: "Litwini mogą zademonstrować", że średniowieczne Wilno było nie polskie a litewskie albo Ukraińcy mogą "udowodnić", że to oni a nie Rosja są spadkobiercami Rusi Kijowskiej."

Z pozycji historyka Snyder odrzuca polemikę z mitami narodowymi, argumentując że nonsens postawiony na głowie pozostaje nonsensem, argumentacja nie prowadzi do syntezy, a dialektyka mitu i metahistorii powinna być przedmiotem a nie metodą badań historycznych.

Obecnie Snyder pracuje nad książką Brotherlands: A Family History of the Slavic, German, and Jewish Nations.

Laureat nagrody Pro historia Polonorum.

Timothy Snyder ze statuetką *Galla Anonima* (prekursora polskiej historiografii i zarazem obcokrajowca- symbol konkursu).

Pogranicze wydało:

Timothy Snyder, Rekonstrukcja narodów, Polska, Ukraina, Litwa, Białoruś 1596-1999, przeł. Magda Pietrzak-Merta, Wydawnictwo Pogranicze, Sejny 2006.