Międzynarodowe Centrum Kultury opublikowało najobszerniejszy jak dotąd wybór esejów współtwórcy Ośrodka Pogranicze w Sejnach Krzysztofa Czyżewskiego.
Ponad 30 erudycyjnych esejów, ponad 500 stron. Książka gromadzi najważniejsze teksty opublikowane przez Krzysztofa Czyżewskiego na przestrzeni ostatnich 30 lat. Timothy Snyder w przedmowie do zbioru notuje: „Krzysztof Czyżewski ani nie pisze gładko, jak zwykli pisać neoliberałowie głusi na jednostkowe doświadczenie, ani nie zacietrzewia się jak nacjonaliści, święcie przekonani, że ich wizja przeszłości jest jedynie słuszna. Czyżewski pisze serdecznie – i wtedy, gdy opowiada się za czymś, i wtedy, gdy powątpiewa – czyni to wyrozumiale”. Z jednym wyjątkiem, relacji z Wannsee, o czym za chwilę.
Willa w Wannsee
Praktyk idei, pisarz, wykładowca akademicki, inicjator dialogu międzykulturowego w Europie Środkowo-Wschodniej, Azji, Afryce, na Bliskim Wschodzie, w Stanach Zjednoczonych, laureat wielu prestiżowych nagród (m.in. Dana Davida, Małego Berła Kultury Polskiej) w swoich esejach często przywołuje Rotha, Kołakowskiego, Giedroycia, Tischnera, Stempowskiego, Vincenza, Venclovę i Miłosza. Wyrusza do Czerniowiec, Sarajewa, Berlina, Wilna i Kosowa, relacjonuje w jednym z najbardziej poruszających tekstów swoją wizytę w willi w Wannsee, dziś centrum edukacji o Holokauście, w 1942 r. miejsca konferencji i debaty nazistów nad „ostatecznym rozwiązaniem kwestii żydowskiej” (ludobójstwa Żydów na masową skalę).
Grzegorz Nurek