Pisarz ten w wieku pięciu lat, w 1941r. został wraz z rodzicami deportowany do obozu koncentracyjnego. Artystyczny zapis tego koszmaru przedstawia tom opowiadań Październik, godzina ósma. Wyzwolenie z łap nazistów oznaczało kolejną niewolę, tym razem w wielkim obozie koncentracyjnym, jakim stała się najpierw czysto komunistyczna, a potem za Çeauşescu, komunistyczno-faszystowska Rumunia. W 1986r. Manea opuszcza Rumunię i w końcu osiada na Stanach Zjednoczonych. Trwający 50 lat absurd kończy się, choć los wygnańca również nie jest łatwy (o czym mówi Manea w wywiadzie udzielonym w 1999r. Krzysztofowi Czyżewskiemu, a opublikowanym w 10. numerze sejneńskiej "Krasnogrudy").
Tom O klownach: Dyktator i Artysta zawiera eseje, w których Norman Manea podejmuje próbę zmierzenia się z wielkimi fenomenami tego stulecia: totalitaryzmem, fascynacją nim intelektualistów, sposobami, w jaki terror niszczy najważniejsze elementy tkanki spajającej społeczeństwo: ducha, kulturę, zaufanie.
Manea pokazuje, że mimo setek mniej i bardziej wybitnych książek na te tematy, można znaleźć nowe oświetlenie problemu i wyrazić myśli zupełnie oryginalne. Szczególnie dobrze widoczne jest to w dwóch esejach. Tytułowy O klownach: Dyktator i Artysta błyskotliwie opisuje fenomen dyktatury w kategoriach zjawiska artystycznego, przedstawia tyrana jako niespełnionego aktora, twórcę którego widownią jest uciemiężone społeczeństwo. Taka optyka umożliwia wyjaśnienie, dlaczego tyrani wszelkich proweniencji czuli respekt i głęboką nienawiść do prawdziwych artystów.
W Felix culpa Manea zajmuje się niezwykle złożonym przypadkiem Mircei Eliadego, wielkiego uczonego, który przez wiele lat zafascynowany był faszyzmem, jawnie popierał jego rumuńską odmianę uosabianą przez Żelazną Gwardię, a później przez reżim generała Antonescu. Eliade nigdy nie "rozliczył się" z tego okresu, a wszelkie próby poruszania kwestii jego kolaboracji z faszyzmem traktował jak spisek.
Maneę warto czytać nie tylko dlatego, by wyjaśnić przeszłość. Jego przemyślenia są ważne dlatego, gdyż pokazują uniwersalny charakter mechanizmów tyrani. Ostrzegają, że upychane w tej chwili do podręczników demony mogą w każdej chwili się obudzić i rozpocząć kolejny spektakl na scenie historii.
Edwin Bendyk, Czytelnia.onet.pl, 2001.11.02
Norman Manea, O klownach. Dyktator i Artysta. Sejny 2001, Fundacja Pogranicze.