13-16 marca
W trakcie pobytu dbyły się liczne spotkania rozwijające sieć partnerstwa oraz cykl prezentacji i warsztatów ukazujących pracę Pogranicza.
Rozmawiano z wykładowcami i studentami Centrum Kształcenia Dorosłych, pracownikami Art and Design College, przedstawicielami Urzędu Miasta, pracownikami Ośrodka Kilden, dyrektorem Domu Książki i Bluesa - Bok & Blueshuset, Centrum Book and Blueshuset, Blueseum, dyrektorem Europejskiego Centrum Bluesa - Espenem Fjelle.
Pobyt Pogranicza w Norwegii był rewizytą, goście z Notodden uczestniczyli wcześniej w dwóch spotkaniach w Krasnogrudzie i Sejnach, były to: „Wioska Budowniczych Mostu” (13-22 sierpnia 2015) oraz wizyta studyjna dotychąca zrealizowanego programu służąca skonstruowaniu programu prezentacji i warsztatów w Notodden (15-18 luty 2016).
Uczestnicy wizyty studyjnej zostali wybrani z całej społeczności szkoły w demokratycznych wyborach uczelnianych do Rady Budowniczych Mostów – Brobyggerrådet, reprezentującej powołaną przez nich Wspólnotę Budowniczych Mostów.
Wybory przeprowadzono w czasie trwających w Norwegii wyborów parlamentarnych, jako przykład praktycznego wykorzystania wiedzy o tym czym jest demokracja. W szkole odbyły się spotkania z przedstawicielami władzy na temat ustroju politycznego państwa i ordynacji wyborczej. Do udziału w kampanii zgłosiło się 10 ambasadorów mostu, którzy zaprezentowali idee działania, z pośród nich wybrano 5 osób reprezentujących różne środowiska i narodowości, poród nich Sulaf z Syrii, Suher z Palestyny, Jennifer z Wybrzeża Kości Słoniowej, Abdimajid z Somalii, Bereket Haile z Erytrei. Jest to grupa studentów realizująca idee programu „Opowieści o Współistnieniu”.
Niektórzy zarówno kandydaci jak i wyborcy po raz pierwszy w życiu brali udział w demokratycznych wyborach, po raz pierwszy w życiu ich głos decydował o sprawach publicznych.
Notodden
Notodden to miejscowość położona na południowo-wschodnim krańcu Norwegii w regionie Telemark nad rzeką Heddal. Ta licząca 12 tyś. mieszkańców miejscowość łączy w sobie cechy miasta i wsi, oferuje środowisko miejskie z kawiarniami, galeriami sztuki i ośrodkami kulturalnymi usytuowanymi w otoczeniu gór i bogatej przyrody, wspaniałych stoków narciarskich i szlaków turystycznych.
Miasto na początku XX wieku stworzyło pierwszą na świecie sieć hydroelektrowni, wykorzystując energię wodną do produkcji nawozów sztucznych. Była to główna gałąź rozwoju miasta. Powstały liczne fabryki o niezwykłej architekturze - przestrzenne, z wielkimi witrażowymi oknami, a także drewniane systemy transportowe do spławiania drewna. Kompleksy budowano w związku z rosnącym, w tym okresie w państwach zachodu, zapotrzebowaniem na produkcję rolną.
Z biegiem lat właściciele fabryk, ze względu na tanią siłę roboczą, zaczęli przenosić przemysł z Notodden do Ameryki Południowej. Nastąpiła silna recesja, ludzie z dnia na dzień tracili pracę, doprowadziło do kryzysu miasta i jego bankructwa w roku 1988.
Konieczność wydźwignięcia miasta z zapaści ekonomicznej spowodowała, że jego mieszkańcy w zaledwie trzy miesiące stworzyli Festiwal Bluesa, który dał społeczeństwu zatrudnienie. Z biegiem lat festiwal rozwijał się i rozrastał, nabierał znaczenia, wokół wydarzenia ukształtował się cały przemysł, pociągi bluesowe, muzeum bluesa, analogowe studio muzyczne, szkoła muzyczna, świetlice edukacyjne, nowoczesne centrum kultury - Book and Blues i wiele innych. Obecnie miasto swoją opowieść buduje na bluesie jest to największy na świecie Festiwal Bluesowy oraz architekturze, niezwykłym zachowanym budynkom fabryk i infrastrukturze wpisanym na listę światowego dziedzictwa UNESCO.
Centrum Kształcenia Dorosłych - voksenopplæring in Notodden
Centrum Kształcenia Dorosłych w Notodden jest instytucją administrowaną przez urząd miejski, realizuje ono program pomocy dorosłym uchodźcom w ramach systemu stworzonego przez rząd norweski specjalnie w tym celu.
Uchodźcy proszący o pobyt w Norwegii są oddelegowywani do samorządów, które każdego roku, obejmują opieką określoną ich grupę. Program między innymi zapewnia naukę języka norweskiego która trwa półtora roku, uchodźcy otrzymują od państwa środki na utrzymanie.
Szkoła powstała w roku 1995, początkowo liczyła 50 osób, obecnie 220.
Pośród studentów znajdują się osoby dobrze wykształcone, które osiągnęły wysoki poziom edukacji w krajach swojego pochodzenia, jak i takie które potrzebują pomocy w uzyskaniu zawodu.
W szkole odbyła się prezentacja idei realizowanego przez Pogranicze programu skupionego na tworzeniu Wspólnot Budowniczych Mostów, uczestniczyło w niej 150 osób reprezentujących około 30 narodowości i kilkanaście języków, poród nich m.in. filipiński, suahili, arabski, tajlandzki, francuski, somalijski, rosyjski. Powołana w szkole Rada Budowniczych Mostów zaprezentowała doświadczenia z pobytu w Krasnogrudzie i Sejnach. Przedstawiona prezentacja była podsumowaniem wiedzy i inspiracji zebranych podczas wizyty w Pograniczu.
Ważnym doświadczeniem wynikającym z sytuacji bycia uchodźcom, podkreślanym przez uchodzców, było to, uchodźca ma zerwany most za sobą i skupiony jest na budowaniu nowego mostu w nowej społeczności. Adaptacja do życia w nowym środowisku musi opierać się na budowaniu wspólnotowości w oparciu o doświadczenie zerwanego mostu, który każdy uchodżca ma w sobie. To dzięki emigrantom, most może zostać zbudowany.
Gospodarzami spotkań w Notodden Voksenopplæring byli, inspektor szkoły Solveig Vestmoen i Benedicte Sebjørnsen oraz nauczycielka, manager Liv Kjersti Dale.
Spotkania w Art and Design College należącym do sieci University College of Southeast Norway (HSN Hogskolen i Sorost-Norge)
W programie spotkań w Art and Design College w auli uczelni odbył się wykład Krzysztofa Czyżewskiego, „Kultura i Solidarność”, członkowie zespołu Pogranicza przeprowadzili warsztaty przedstawiające praktykę pracy artystycznej i edukacyjnej w środowiskach wielokulturowych, w galerii szkoły miał miejsce wernisaż wystawy „Niewidzialny most”.
Gospodarzem wszystkich spotkań był Jostein Sandven kierownik instytutu Sztuki i Projektowania w Telemark University College w Notodden należącego do sieci szkół University College of Southeast Norway (HSN Hogskolen i Sorost-Norge) gośćmi honorowymi spotkań byli burmistrz miasta Notodden Gry Fuglestveit Blochlinger i dyrektor wykonawczy Svein Aannestad.
Szkoła istnieje od 18 lat. Posiada łącznie 8 kampusów z których jeden mieści się w Notodden. Sieć University College of Southeast Norway (HSN Hogskolen i Sorost-Norge) liczy 17 tyś studentów, jest to drugi co do wielkości uniwersytet w Norwegii, w Notodden studiuje 2200 uczniów.
Początkowo była to szkoła dla nauczycieli sztuki i rzemiosł artystycznych. Obecnie z jednej strony College kształci przyszłych nauczycieli sztuki (plastyki, estetyki, rysunku), z drugiej strony oferuje możliwość nauki licznych nowych kierunków artystycznych, jak sztuki wizualne i sztuki użytkowe, głównie opartej na systemie e-learning.
Posiada 5 kierunków kształcenia: Tekstylia – sztuka i projektowanie, Sztuki środowiskowe, Glina – sztuka i projektowanie, Drewno i metal - sztuka, rzemiosło i projektowanie, Wychowanie fizyczne, sport, kultura i społeczeństwo. Kampus oferuje doskonale wyposażone pracownie do pracy indywidualnej i grupowej, pośród nich pracownię grafiki, projektowania odzieży, wyrobów z metalu, stolarstwa, ceramiki, multimediów, rzeźby, tkactwa i wielu innych. Uczniowie systemu e-learning mają sesje edukacyjne dwa razy w tygodniu o określonych godzinach, system taki pozwala szkole funkcjonować w szerokim zasięgu, w dużej grupie odbiorców.
W prezentacjach Pogranicza uczestniczyli wykładowcy, uczniowie, pracownicy uczelni oraz władze miasta i zaproszeni goście. Wystawę „Niewidzialny most” otworzyli burmistrz Gry Fuglestveit Blochlinger, Jostein Sandven i Krzysztof Czyżewski. Wernisażowi towarzyszyła, stanowiąca część wystawy gościna tradycyjną kawą z Erytrei zorganizowana przez Wspólnotę Budowniczych Mostów z Notodden oraz poczęstunek herbatą podawaną w ceramice wykonanej przez artystkę norweską Gretę Annę Vangen z Art and Design College.
Z inicjatywy Pogranicza między szkołami Art and Design College oraz Centrum Kształcenia Dorosłych - voksenopplæring in Notodden, partnerami programu, nawiązana zostanie współpraca międzyuczelniana.
Pośród studentów z collegu zostanie na wzór Centrum dla dorosłych utworzona paralelna Rada Ambasadorów Mostów, wybrana w demokratycznych wyborach.
Studenci z Telemark University College zaproszą do udziału w zajęciach studentów imigrantów z Centrum Kształcenia Dorosłych, aby wysłuchać ich historii oraz doświadczeń wynikajacych z bycia uchodźcą. Planują stworzyć grupę opartą na dzieleniu własnej wiedzy, doświadczeń, historii i tożsamości potrzebnej do budowania mostów w społeczności wielokulturowej.
Centrum Kilden
Kilden czyli „Źródło” istnieje od 10 lat, swoją działalność rozpoczęło jako projekt, obecnie jest instytucją ze stałą oferta dla mieszkańców. Ośrodek współpracujący z licznymi instytucjami państwowymi w Notodden pośród nich są między innymi Urząd Miejskim miasta Notodden, Szpitale, Centrum pomocy, NAV i NOPRO.
Jest to otwarte miejsce spotkań dla osób dorosłych od 17 do 70 roku życia niezależnie od wyznania i pochodzenia. Jego celem jest wspieranie rozwoju osobistego oraz działania terapeutyczne poprzez twórczą pracę w grupie, skierowane jest szczególnie do osób z problemami psychicznymi, którym trudno jest się odnaleźć i funkcjonować w społeczeństwie. Centrum organizuje seminaria i spotkania, a także prowadzi stałe warsztaty w 13 dziedzinach: m.in. garncarskie, fotograficzne, muzyczne, plastyczne, teatralne, ze sztuki pisania oraz psychologiczne. Prowadzi także pracę indywidualną nad świadomością społeczną, której zadaniem jest pomoc w odnalezieniu własnych celów oraz sposobów drogi ich realizacji. Centrum daje sposobność do samorealizacji i rozwoju.
Centrum dwa razy w roku organizuje tzw. Dzień Budowniczych Mostu. Jest to dzień w którym spotykają się wszystkie instytucje pełniące służbę społeczną m.in. opieka społeczna, policja, przedstawiciele służby zdrowia, szkół, urzędnicy z różnych departamentów, ludzie którzy zwykle na co dzień ze sobą nie współpracują. Podczas spotkania zastanawiają się jak skrócić drogę między obywatelem, a urzędem. "Budowanie mostu" rozumiane jest jako „skrócenie drogi”. Spotkania mają charakter debaty podczas której jej uczestnicy zastanawiają się co zrobić aby instytucje państwowe były bliżej obywatela i jak połączyć siły, aby kontakt z nimi uczynić bardziej przyjaznym w praktyce. Analizowane są konkretne przykłady, po to aby poprzez kompleksową informację, wiedzę i doświadczenie uprościć je, a wypracowane rozwiązania wdrożyć w życie. Co dwa lata jesienią organizowany jest festiwal sztuki na który składają się warsztaty, koncerty i wystawy.
Obecnie w realizowane przez Kilden programy zaangażowane jest 160 osób, koordynatorem działań Centrum jest Elin Loberg Pedersen.
Czytaj wiecej:
Notodden kommune / http://www.notodden.kommune.no/
Notodden voksenopplæring / http://www.notodden.kommune.no/Organisasjon/oppvekst/Voksenopplaringen/
Art and Design College. University College of Southeast Norway (HSN Hogskolen i Sorost-Norge) / https://www.usn.no/
Kilden / http://www.notodden.kommune.no/Organisasjon/Helse-og-omsorg/Psykisk-helse/Kilden/
Bok&Blueshuset / http://bokogblueshuset.no/
Notodden Blueseum / http://bluessenter.no/blueseum
