Oni naprawią stosunki z Litwą? Powstaje obywatelskie Forum Dialogu

Blisko 100 intelektualistów od lewa do prawa podpisało deklaracje powołującą Forum Dialogu i Współpracy z Litwą. - Niedobra aura w stosunkach polsko-litewskich wymaga działania. Ponad podziałami politycznymi i środowiskowymi spotkały się dziś przemyślenia i inicjatywy ludzi dobrej woli - napisali Robert Kostro, dyrektor Muzeum Historii Polski i Adam Pomorski, Prezes Polskiego PEN Clubu ogłaszając deklarację Forum.

Polskę i Litwę od dawnych wieków wiążą dzieje i kultura. Nie do pomyślenia jest rozerwanie tej wspólnoty, trwalszej niż formacje państwowe. Świadczy o niej dziedzictwo kolejnych epok rozwoju: gotyku, renesansu, baroku, oświecenia, romantyzmu. To nasza tradycja europejska.

Epoka nowoczesności przyniosła wyzwoleńczą emancypację narodów, a zarazem polityczne różnicowanie wspólnoty. W minionym stuleciu nie tylko w naszych krajach procesom tym towarzyszyły nieraz trudne do przezwyciężenia dramaty i ludzkie tragedie.

U progu nowego tysiąclecia oba nasze niepodległe, wyzwolone z oków totalitaryzmu demokratyczne kraje, oba społeczeństwa i konstytuujące je narody wybrały wspólnotę wolnych i równych, sprzymierzając się w NATO i współstanowiąc Unię Europejską. To nasza współczesność i fundament naszej przyszłości.

Przymierza państwowe nie bronią jednak nikogo przed sąsiedzkimi niesnaskami i dyplomatycznymi utarczkami. Powracająca co pewien czas w stosunkach polsko-litewskich niedobra aura budzi nieufność i utrudnia wzajemne zrozumienie. Nie wolno nam ulec retoryce złych wspomnień, fobii i odżywających uprzedzeń - jakiekolwiek pojawiłyby się różnice zdań.

Nawet w trudnych czasach nie brakowało wśród nas ludzi dobrej woli. Do ich dorobku trzeba się dziś odwołać: do przenikliwej koncepcji Jerzego Giedroycia i paryskiej "Kultury", która nie widziała dla Polski i Litwy innej perspektywy niż dobre sąsiedztwo, budowa wzajemnego zaufania i współpraca, gwarantująca bezpieczeństwo regionu. Do dorobku Stanisława Stommy i Czesława Miłosza. A wreszcie do myśli Jana Pawła II, świadomego głębokiej, uniwersalnej istoty naszych wspólnych tradycji.

Stosunki polsko-litewskie nie mogą ograniczać się do kontaktów urzędowych. We wzajemnym porozumieniu muszą budować wspólnotę dobrego sąsiedztwa, wspólnotę demokratycznej kultury i obywatelskiej cywilizacji. Potrzeba nam działań na poziomie społeczeństwa obywatelskiego, organizacji pozarządowych i Kościołów, potrzeba rzetelnej informacji. Potrzeba wymiany młodzieży, rozwoju turystyki, współpracy artystycznej, kulturalnej, naukowej, oświatowej, potrzeba stałej debaty historycznej i społecznej. Potrzeba wspólnych przedsięwzięć gospodarczych. Potrzeba wiedzy o sobie nawzajem.

W tej intencji niżej podpisani przedstawiciele organizacji społecznych, kulturalnych, gospodarczych, intelektualiści i ludzie mediów postanawiają powołać Forum Dialogu i Współpracy. Zobowiązujemy się podejmować i wspierać wszelkie działania, służące wzajemnemu zrozumieniu, porozumieniu i współpracy między społeczeństwami i narodami Polski i Litwy. Deklarujemy troskę o zapewnienie opinii publicznej naszych krajów rzetelnej informacji i stałe wzbogacanie wzajemnej o sobie wiedzy.

Podpisali:

URSZULA AUGUSTYNIAK - historyk, profesor, kierownik Katedry Kultury Staropolskiej, Instytut Historyczny Uniwersytetu Warszawskiego

JERZY AXER - filolog klasyczny, profesor, Ośrodek Badań nad Tradycją Antyczną w Polsce i w Europie Środkowo-Wschodniej UW, dyrektor Instytutu Badań Interdyscyplinarnych "Artes Liberales" UW, twórca Kolegium Międzywydziałowych Indywidualnych Studiów Humanistycznych UW

KLAUS BACHMANN - dziennikarz, politolog, członek Zarządu Fundacji im. Stefana Batorego

BOGUMIŁA BERDYCHOWSKA - publicystka, specjalizująca się w dziejach Ukrainy XX w. i stosunków polsko-ukraińskich, 1989-1994 kierownik Biura ds. Mniejszości Narodowych Ministerstwa Kultury i Sztuki RP, kierownik działu programów stypendialnych Narodowego Centrum Kultury

JACEK BOCHEŃSKI - pisarz, b. prezes Polskiego PEN Clubu

WOJCIECH BOROWIK - przewodniczący Stowarzyszenia Wolnego Słowa

ANDRZEJ BRZEZIECKI - dziennikarz, redaktor naczelny "Nowej Europy Wschodniej"

WIESŁAW CABAN - historyk, profesor Instytutu Historii i prorektor Uniwersytetu Jana Kochanowskiego w Kielcach

JOLANTA CHOIŃSKA-MIKA - historyk, dr hab., Instytut Historyczny UW

MIROSŁAW CHOJECKI - działacz opozycji demokratycznej, wydawca, honorowy prezes Stowarzyszenia Wolnego Słowa

JULIUSZ CHROŚCICKI - historyk, profesor, Instytut Historii Sztuki UW

ANDRZEJ CHWALBA - historyk, profesor, b. prorektor Uniwersytetu Jagiellońskiego

KRYSTYNA CHWIN - poetka, wydawca

STEFAN CHWIN - pisarz

STEFAN CIARA - historyk, dr hab., profesor, Instytut Historyczny Uniwersytetu Warszawskiego

KRZYSZTOF CZYŻEWSKI - eseista, animator kultury, twórca Fundacji "Pogranicze" i Ośrodka "Pogranicze - sztuk, kultur, narodów" w Sejnach, red. nacz. Czasopisma "Krasnogruda"

JAN ANDRZEJ DĄBROWSKI - prezes Kolegium Europy Wschodniej im. Jana Nowaka-Jeziorańskiego we Wrocławiu

KRZYSZTOF DROBA - teoretyk muzyki, Akademia Muzyczna w Krakowie

ROBERT FIRMHOFER - historyk filozofii, dyrektor Centrum Nauki Kopernik w Warszawie

GRZEGORZ GAUDEN - dyrektor Instytutu Książki

ANDRZEJ GIL - historyk, dr hab., profesor KUL, wicedyrektor Instytutu Europy Środkowo-Wschodniej w Lublinie

ANDRZEJ GRAJEWSKI - historyk, publicysta, "Gość Niedzielny"

JANUSZ GRZELAK - psycholog, działacz opozycji demokratycznej w PRL, wiceminister edukacji w gabinecie Tadeusza Mazowieckiego

JULIA HARTWIG - poetka

IRENA HERBST - prezes Fundacji - Centrum Partnerstwa Publiczno-Prywatnego

AGNIESZKA HOLLAND - reżyser filmowy

PAWEŁ HUELLE - pisarz, wiceprezes Polskiego PEN Clubu

INGA IWASIÓW - pisarka

IGOR JANKE - dziennikarz, publicysta "Rzeczpospolitej", szef portalu "Salon 24.pl"

JERZY JEDLICKI - historyk, profesor PAN

WIESŁAW JUSZCZAK - historyk sztuki, profesor, Instytut Sztuki PAN

ADOLF JUZWENKO - historyk, dyrektor, Zakład Narodowy im. Ossolińskich

IGOR KĄKOLEWSKI - historyk, dr hab., profesor, Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie

JOANNA KILISZEK - wicedyrektor Instytutu Adama Mickiewicza

TOMASZ KIZWALTER - historyk, profesor, przewodniczący Rady Naukowej Instytutu Historycznego Uniwersytetu Warszawskiego

KRZYSZTOF KNITTEL - kompozytor, profesor, prezes Polskiej Rady Muzycznej

MARIA KOCZERSKA - historyk, profesor, dyrektor Instytutu Historycznego Uniwersytetu Warszawskiego

MICHAŁ KOPCZYŃSKI - historyk, dr hab., Muzeum Historii Polski

JERZY KORNOWICZ - kompozytor, prezes Związku Kompozytorów Polskich

ROBERT KOSTRO - historyk, dyrektor Muzeum Historii Polski

WOJCIECH KRIEGSEISEN - historyk, profesor i dyrektor Instytutu Historii PAN

RYSZARD KULESZA - historyk, dr hab., Instytut Historyczny Uniwersytetu Warszawskiego UW

EWA KULIK-BIELIŃSKA - dyrektor Fundacji im. Stefana Batorego

MAREK KUNICKI-GOLDFINGER - historyk

JAROSŁAW KURSKI - I zastępca redaktora naczelnego "Gazety Wyborczej"

JOLANTA KURSKA - prezes zarządu fundacji Centrum im. Bronisława Geremka

WŁODZIMIERZ LENGAUER - historyk, profesor, prorektor Uniwersytetu Warszawskiego

ANNA LEWICKA-MORAWSKA - historyk sztuki, profesor ASP w Warszawie

PAWEŁ LISICKI - redaktor naczelny "Uważam Rze"

TOMASZ MAKOWSKI - dyrektor Biblioteki Narodowej

WOJCIECH MATERSKI - historyk, profesor, dyrektor Instytutu Studiów Politycznych PAN

JACEK S. MATUSZEWSKI - historyk, profesor, Uniwersyt Łódzki

ANDRZEJ MENCWEL - historyk literatury i kultury, profesor Uniwersytetu Warszawskiego

ADAM MICHNIK - redaktor naczelny "Gazety Wyborczej"

KRZYSZTOF MIKULSKI - historyk, profesor, prezes Polskiego Towarzystwa Historycznego

PIOTR MITZNER - pisarz, historyk literatury, w latach stanu wojennego wydawca literatury niezależnej, współtwórca Ośrodka "Karta", z-ca redaktora naczelnego miesięcznika "Nowaja Polsza", członek zarządu Polskiego PEN Clubu

MIROSŁAW NAGIELSKI - historyk, profesor, Instytut Historyczny Uniwersytetu Warszawskiego

ZDZISŁAW NAJDER - historyk literatury, publicysta, członek Rady Muzeum II Wojny Światowej w Gdańsku

ANNA NASIŁOWSKA - pisarka, sekretarz generalny Polskiego PEN Clubu

MICHAŁ NAWROCKI - fizyk, profesor, Instytut Fizyki UW

ZBIGNIEW NOSOWSKI - publicysta katolicki, redaktor naczelny miesięcznika "Więź"

ANDRZEJ NOWAK - historyk, profesor, Instytut Historii Uniwersytetu Jagiellońskiego, redaktor naczelny, "Arcana"

JAN OŁDAKOWSKI - dyrektor Muzeum Powstania Warszawskiego w Warszawie

WŁODZIMIERZ PASZYŃSKI - polonista, pedagog, działacz oświatowy, zastępca Prezydenta m. st. Warszawy

JERZY POMIANOWSKI - pisarz, publicysta, współpracownik Jerzego Giedroycia, redaktor naczelny miesięcznika "Nowaja Polsza"

ADAM POMORSKI - tłumacz, eseista, prezes Polskiego PEN Clubu

MARIA PRZEŁOMIEC - dziennikarka

ANDRZEJ RACHUBA - historyk, profesor, Instytut Historii PAN

PIOTR RYPSON - krytyk i historyk sztuki, wicedyrektor Muzeum Narodowego w Warszawie

JOLANTA RZEGOCKA - historyk teatru i literatury, dr, Wyższa Szkoła Europejska im. Ks. Józefa Tischnera, Kraków

ARKADY RZEGOCKI - politolog, dr hab., Instytut Nauk Politycznych i Stosunków Międzynarodowych Uniwersytetu Jagiellońskiego, Klub Jagielloński

HENRYK SAMSONOWICZ - historyk, profesor, 1980-1982 rektor Uniwersytetu Warszawskiego, 1989-1991 minister edukacji narodowej, członek PAN

PAULA SAWICKA - psycholog, tłumaczka, prezes Stowarzyszenia Przeciwko Ksenofobii i Antysemityzmowi "Otwarta Rzeczpospolita"

MIROSŁAW SAWICKI - działacz opozycji demokratycznej, pedagog, minister Edukacji Narodowej 2004-2005

JOLANTA SIKORSKA-KULESZA - historyk, dr hab., Instytut Historyczny Uniwersytetu Warszawskiego

ALEKSANDER SMOLAR - publicysta, politolog, prezes Fundacji im. Stefana Batorego

IWONA SMOLKA - pisarka, krytyk literacki, wiceprezes Polskiego PEN Clubu

MAŁGORZATA SPOREK-CZYŻEWSKA - współtwórca i członek Zarządu Fundacji "Pogranicze" i Ośrodka "Pogranicze - sztuk, kultur, narodów" w Sejnach

MARIA STARZEWSKA - wiceprezes zarządu fundacji Centrum im. Bronisława Geremka

BEATA STASIŃSKA - wydawca, prezeska wydawnictwa W.A.B.

SERGIUSZ STERNA-WACHOWIAK - pisarz, prezes Stowarzyszenia Pisarzy Polskich

JAROSŁAW SUCHAN - dyrektor Muzeum Sztuki w Łodzi

BOGDAN SZLACHTA - historyk myśli politycznej, profesor, Instytut Nauk Politycznych i Stosunków Międzynarodowych UJ, Ośrodek Myśli Politycznej

JAN TĘGOWSKI - historyk, profesor, b. dyrektor Instytutu Historii i Nauk Politycznych Uniwersytetu w Białymstoku

BARBARA TORUŃCZYK - redaktor naczelny "Zeszytów Literackich"

ROBERT TRABA - historyk, politolog, kulturoznawca, Centrum Badań Historycznych PAN w Berlinie, Instytut Studiów Politycznych PAN, Wspólnota Kulturowa "Borussia"

ANNA TRZECIAKOWSKA - tłumaczka, Polski PEN Club

WOJCIECH TYGIELSKI - historyk, profesor, Instytut Historii Sztuki UW, b. prorektor UW

TADEUSZ WIELECKI - kompozytor, wirtuoz, dyrektor Międzynarodowego Festiwalu Muzyki Współczesnej "Warszawska Jesień"

ANDRZEJ WIELOWIEYSKI - działacz katolicki, publicysta

JACEK WIJACZKA - historyk, profesor, dyrektor Instytutu Historii i Archiwistyki Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu

PIOTR WOJCIECHOWSKI - pisarz

NATALIA WOROSZYLSKA - tłumaczka, kierownik Redakcji Rosyjskiej Polskiego Radia

KAZIMIERZ WÓYCICKI - publicysta, historyk, dr, Uniwersytet Warszawski

HANNA WRÓBLEWSKA - krytyk sztuki, dyrektor Galerii "Zachęta" w Warszawie

LUDWIKA WUJEC - społecznik, działaczka demokratycznej opozycji w PRL, pedagog

ANDRZEJ ZAKRZEWSKI - historyk prawa, profesor, dyrektor Instytutu Historii Prawa UW

LESZEK ZASZTOWT - historyk, profesor Studium Europy Wschodniej UW, dyrektor Instytutu Historii Nauki PAN

O. MACIEJ ZIĘBA, dominikanin, wykładowca i członek rady patronackiej Wyższej Szkoły Europejskiej im. Ks. Jóżefa Tischnera w Krakowie

ANDRZEJ ŻBIKOWSKI - historyk, dr hab., Żydowski Instytut Historyczny

Źródło: Gazeta Wyborcza, 21 maja 2012 roku,  http://wyborcza.pl/1,75248,11767359,Oni_naprawia_stosunki_z_Litwa__Powstaje_obywatelskie.html