List do autorów

List do autorów

Białystok, 3 czerwca 2005 r. 

Szanowna Pani, Szanowny Panie, 

Kultura, a wraz z nią jej twórcy i animatorzy, przeżywa dziś ciekawy okres i nowe wyzwania. Towarzyszy temu wiele trudności, jak choćby problem finansowego niedoinwestowania czy odmiennej (by nie powiedzieć słabszej) pozycji ludzi kultury w społeczeństwie, który jest boleśnie odczuwany przez niektóre środowiska skłaniające się ku paralelom z minioną epoką. Nie wydaje się jednak wskazanym zbytnie zaprzątanie sobie tym głowy, skoro wiemy, że trudne okresy sprzyjają rozwojowi kultury (chodzi o wymiar duchowy oczywiście).

Warto może raczej zapytać o miejsce kultury w dyskursie publicznym, o jej rolę w kształtowaniu naszego światoobrazu, rozumienia rzeczywistości, formowania tożsamości. Jesteśmy dzisiaj w Polsce uczestnikami gwałtownych i dalekosiężnych przemian, związanych z transformacją ustrojową, przystąpieniem do Unii Europejskiej, kształtowania się nowej samorządności i tożsamości regionalnej. Odnosi się wrażenie, że obecność kultury w tych procesach nie jest wystarczająco silnie zaznaczona, a przynajmniej nie jest widoczna w pierwszej linii. A tymczasem bycie avant-garde (straż przednia) zawsze było tym, co stymulowało rozwój kultury i jej znaczenie dla postępu cywilizacyjnego. 

Warto o kulturę dzisiaj i kulturę wobec nowej rzeczywistości zapytać z perspektywy naszego regionu, który nie jest peryferią scentralizowanej i zunifikowanej Europy, lecz jednym z centrów Europy regionów i różnorodności kulturowej. Zwracając się do najwybitniejszych przedstawicieli życia kulturalnego, a także do naukowców, nauczycieli i studentów, chcielibyśmy zapytać o to, co cenią najbardziej w dziedzictwie kulturowym naszego regionu, jak odnoszą do tego własną twórczość i refleksję, a wreszcie jakie miejsce przypisują kulturze w procesie przemian, których jesteśmy uczestnikami i w kształtowaniu nowej rzeczywistości

Do tej pory głos ludzi kultury nie był wystarczająco wyrazisty i słyszalny w debacie nad nowym kształtem naszego regionu i naszym miejscem w Europie. Głęboko wierzymy, że książka, na którą złożą się Państwa wypowiedzi, choć w części będzie miała szansę ten stan rzeczy zmienić. Warto więc zapytać... 

Zapraszamy Państwa do wypowiedzi, które będą zaczynem dyskusji, a także tematem spotkania, na które zaprosimy Państwa jesienią tego roku. Planujemy bowiem zorganizować Sympozjon "Warto zapytać o kulturę" poświęcony problematyce, o której w tym liście piszemy. 

Wybrane teksty, o których napisanie zwracamy się do Państwa, zostaną opublikowane w książce, której wydanie przygotowujemy na początek jesieni. (...)

Redaktor publikacji Krzysztof Czyżewski
Zastępca Dyrektora Departamentu Edukacji i Kultury Małgorzata Głąbicka