Jiří Gruša "Życie w prawdzie, czyli kłamstwa z miłości"

Jiří Gruša, jeden z najbardziej oryginalnych czeskich prozaików, poetów i eseistów, autor legendarnego Kwestionariusza, tym razem przedstawia się polskim czytelnikom jako mistrz małej formy. Reprezentatywny wybór opowiadań pisarza, który nikogo nie naśladował – i nikomu nie dał szansy, aby był do niego podobny.

Aleksander Kaczorowski

Pierwszy w Polsce wybór opowiadań i nowel Jiříego ­Grušy, jednego z najważniejszych czeskich pisarzy XX wieku. Są tu kafkowskie w atmosferze teksty z lat sześćdziesiątych, kilka opowiadań pisanych na emigracji oraz ostatnia, nostalgiczna, a zarazem zabawna nowela, ukończona krótko przed śmiercią autora. Wszystkie trzymające w napięciu, z ukrytą w nich tajemnicą, z czarnym humorem, o misternej konstrukcji i – co istotne – nadal aż do bólu aktualne.

„Trzeba mieć zdolność empatii do drugiego człowieka, odwagę, by nie traktować siebie ze śmiertelną powagą, plus świadomość, że tego, co inne, nie należy niszczyć, tylko przyjąć, i że język porozumienia to najważniejszy z języ­­ków” – mówił Gruša w jednym z wywiadów. Wszystko to znajdziemy w jego opowiadaniach. Ta proza, zawieszona między niebem a ziemią, pełna jest krwistych i jak najbardziej ziemskich postaci, wśród których krążą anioły, czasem te upadłe, z nadpalonymi skrzydłami…

Andrzej S. Jagodziński