Ferida Duraković "Serce ciemności"

Najnowszy tom wierszy sarajewskiej poetki, Feridy Duraković, nosi tytuł Serce ciemności i jest z dotychczasowych polskich książek tej autorki najobszerniejszy. Zaprezentowane wiersze pochodzą z trzech tomików: Serce ciemności (1994), Locus minoris – skłonność do Bośni jako melancholii (2007) oraz Jak deszcz w japońskich filmach (2018). Otrzymujemy zatem przegląd z ostatniego ćwierćwiecza i możemy prześledzić różnorodność i ewolucję poetyckiej dykcji tej autorki. Duraković przyznaje otwarcie, że wybierając tytuł dla wojennego tomiku świadomie inspirowała się Heart of Darkness Josepha Conrada. W czasie wojny w Bośni z całą dotkliwą mocą zrozumiała znaczenie Conradowskiej metafory. Ponawiamy ten tytuł w najnowszym polskim wydaniu, gdyż mimo iż od wojennego wydania minęło już ćwierć wieku Conradowska syntagma ma szansę w polskiej odsłonie zostać obudowana nowym, bośniackim kontekstem najnowszej historii właśnie dzięki poezji Feridy Duraković.

W pejzażu współczesnej literatury bośniacko-hercegowińskiej Ferida Duraković jest postacią znaczącą, a jej idiom poetycki rozpoznawalny i mocny. Bośniacko-hercegowińskie pogranicze kultur, tradycji, religii, tak widoczne w Sarajewie, gdzie mieszka, to kapitał intelektualny tej autorki, źródło bogactwa oraz inspiracji dla twórczości, ale także, jak pokazała wojna w Bośni lat 90. XX wieku, trudne wyzwanie i wręcz śmiertelne zagrożenie. Mamy nadzieję, że nowy tom poezji Feridy Duraković ułatwi spotkanie polskich czytelników z autorką z Bośni, z jej odczytaniem meandrycznego biegu współczesnej historii oraz z jej wnikliwym komentarzem do konfliktów, przemocy, gier z tożsamością oraz kondycji świata doświadczonego (niedawnym?) szaleństwem nacjonalizmu.
Dodatkowym walorem nowej książki jest dwujęzyczne wydanie wierszy: obok przekładu na język polski, otrzymujemy też bośniacki oryginał, gdyż książka została przygotowana przez Wydawnictwo Pogranicze w rozpoznawalnej już serii Inicjał. Autorką wyboru utwórów, przekładu oraz posłowia jest Magdalena Koch.