Bazylika Sejneńska
Uroczysta msza św. w intencji Jana Pawła II jako człowieka dialogu o godz. 16.00 dała początek zaduszkowemu spotkaniu. Koncelebrowali ją ks. prałat Kazimierz Gacki, proboszcz parafii w Sejnach, o. Jan Bereza, ks. Jerzy Fidura, delegat biskupa łomżyńskiego i ks. Radosław Kimsza, wykładowca na wyższych uczelniach Białegostoku.
Ks. Kazimierz Gacki, proboszcz parafii, powitał przybyłych na uroczystość gości. Podkreślił, że jest to pierwsze w Sejnach tego typu wydarzenie o charakterze ekumenicznym, poświęcone pamięci Jana Pawła II. Wśród gości znaleźli sie bowiem przedstawiciele innych wyznań. W wygłoszonej homilii ks. Jerzy Fidura mówił o wkładzie Jana Pawła II w dzieło dialogu międzyreligijnego, przywoływał słowa papieża o dialogu wypowiedziane podczas jego wizyt i zapisane w dokumentach. Podczas mszy św. śpiewał Chór Politechniki Białostockiej pod dyrekcją Wioletty Miłkowskiej. Chór wykonał pieśni: Gaude Mater Polonia i Nieście chwałę mocarze Mikołaja Gomółki oraz Modlitwę o pokój Norberta Blacha.
Biała Synagoga
Po mszy św. zaduszkowe uroczystości przeniosły się do Białej Synagogi. Spotkanie rozpoczął modlitwą o. Jan Bereza. Krzysztof Czyżewski, szef Pogranicza, zapoznał gości z tradycją spotkań zaduszkowych. Ich celem jest wspominanie przeszłości - jest to ważne dla tych, którzy na te spotkania przychodzą. W swojej dotychczasowej historii zaduszki były dedykowane różnym społecznościom zamieszkującycm dawne i obecne Sejny. A zaduszki jesienne 2005 roku zostały poświęcone papieżowi Janowi Pawłowi II jako człowiekowi dialogu. Chodziło w nich nie tylko o wspomnienia, ale również o praktyczny namysł - jak wcielać w życie jego nauczanie. "Jan Paweł II był z nas, z tej ziemi. Musiał mieć w sobie doświadczenie, mądrość, pamięć, które zdobył tutaj" - mówił Krzysztof Czyżewski. Nazwał papieża Pontifexem, budowniczym mostów i dodał, że jest to trudne rzemiosło, o czym przekonują doświadczenia choćby z Mostaru. Szef Pogranicza wyraził radość z faktu uczestnictwa w uroczystości tak znakomitych gości. "Jestem szczęśliwy, bo przywołując Jana Pawła II, możemy rozmawiać z ludźmi dialogu."
A potem były wspomnienia o Janie Pawle II, człowieku dialogu.
O. Seweryn Lubecki, franciszkanin z Betlejem, przypomniał pielgrzymkę papieża do Ziemi Świętej w 2000 roku. Była to druga wizyta papieska w historii. W 1964 roku kilka dni przebywał w Ziemi Świętej papież Paweł VI. W marcu 2000 r. przybył tu Jan Paweł II. O. Lubecki przywołał dwa wydarzenia:
1) spotkanie ekumeniczne muzułmanów, żydów i chrześcijan w centrum Jerozolimy, do którego papież prawie że siłą nakłonił przywódców duchowych tych wyznań.
Życie w Ziemi Świętej jest bardzo trudne z psychologicznego punktu widzenia. Panuje tam kultura nierozmawiania, tworzenia podziałów. Po wizycie papieża, we wrześniu 2000 r. wybuchła druga intifada, powstanie Palestyńczyków, które pochłonęło 4000 ofiar.
2) ostatni dzień wizyty - wejście papieża na Kalwarię, gdy koniecznie chciał stanąć pod krzyżem Jezusa przed wyjazdem z Ziemi Świętej.
Ks. Lech Tranda z Kościoła Ewangelicko-Reformowanego opowiedział o swoich spotkaniach z papieżem:
1) będąc uczniem liceum pijarów w Krakowie w latach 70., jako "heretyk", został wysłany z życzeniami z okazji rocznicy sakry biskupiej do kardynała Karola Wojtyły. Zapamiętał szczególnie jego oczy
2) spotkanie "z daleka" - rok 1979, Plac Zwycięstwa w Warszawie i znamienne słowa wezwania do Ducha Świętego, by odnowił oblicze "tej ziemi"
3) ewangelicki kościół Św. Trójcy w Warszawie, rok 1991, papieskie słowa "tolerancja to za mało" podczas spotkania ekumenicznego
4. Drohiczyn, rok 1999 - osobista rozmowa z Janem Pawłem II po nabożeństwie ekumenicznym. Treści tej rozmowy ks. Lech Tranda nikomu nie chce zdradzić.
Przyszedł czas na koncert Chóru Politechniki Białostockiej pod dyrekcją Wioletty Miłkowskiej. W programie znalazły się utwory: Bohorodice Dievo Arvo Pärta, Parce Domine Feliksa Nowowiejskiego, Ave Verum Corpus Wolfganga Amadeusza Mozarta i pieśni negro spirituals - Swing Low i Everybody Sings Freedom.
Ks. Jan Kojło, probosz prawosławnej parafii Św. Ducha w Białymstoku i dyrektor prawosławnego Radia Orthodoxia w Białymstoku mówił o Janie Pawle II jako tym, który dialog ze słów przerodził w czyn. Wspomniał spotkanie z papieżem podczas nabożeństwa ekumenicznego w katedrze prawosławnej w Białymstoku w 1991 roku i wizytę papieża w 2001 roku w prawosławnej Grecji. Tam padła znamienna prośba Jana Pawła II w imieniu Kościoła katolickiego o wybaczenie za krzywdy wyrządzone prawosławiu przez katolików.
Krzysztof Czyżewski stwierdził, że ta prośba o przebaczenie dała papieżowi legitymację do działań na rzecz dialogu. Sam przypomniał z kolei wizytę Jana Pawła II w Sarajewie w 1997 r. w wyjątkowo niesprzyjających warunkach atmosferycznych i jego przesłanie o Bożej miłości.
O bardzo osobistym przeżyciu, swoim spotkaniu z papieżem w latach 90. ub. wieku mówił ks. Radosław Kimsza. Zapamiętał papieża zatopionego w modlitwie, wadzącego się z Bogiem o człowieka. Było to w okresie wojny na Bałkanach.
I na koniec o. Jan Bereza przypomniał o 40-leciu dokumentu soborowego Nostra Aetate - o stosunku do religii niechrześcijańskich. Mówił o dialogu międzyreligijnym, który okazuje się łatwiejszy na poziomie życia zakonnego i znaczeniu reguły benedyktyńskiej - łączącej w sobie dawne tradycje monastyczne Wschodu i Zachodu - dla sprawy dialogu.
Spotkanie zakończyła modlitwa i wspólnie odśpiewana pieśń "Wszystkie nasze dzienne sprawy".
Zaduszkom w Białej Synagodze towarzyszyła wystawa fotografii przedstawiających spotkanie muzułmanów polskich z papieżem Janem Pawłem II, a także obrazy ich życia religijnego w Polsce.
W dniu 28 października 2005 roku o godz 17.00 miał miejsce w Białej Synagodze koncert Filharmonii Podlaskiej pod dyrekcją Marcina Nałęcz-Niesiołowskiego dedykowany Janowi Pawłowi II. Orkiestra wykonała utwory: Symfonię C-dur "Jowiszową" KV 551 Wolfganga Amadeusza Mozarta i VIII Symfonię h-moll "Niedokończoną" Franciszka Szuberta.
Program spotkania:
27 października 2005
godz 18.00 – spotkanie młodzieży z ojcem Janem Berezą - benedyktynem, członkiem Komitetu ds. Dialogu z religiami Niechrześcijańskimi Rady ds. Dialogu Religijnego Episkopatu Polski, doradcą Europejskiej Benedyktyńskiej Komisji ds. Dialogu Międzyreligijnego na Płaszczyźnie Monastycznej.
28 października 2005
godz. 16.00 – uroczysta msza święta w intencji Jana Pawła II jako człowieka dialogu z udziałem Chóru Politechniki Białostockiej pod dyrekcją Wioletty Miłkowskiej. W programie: Gaude Mater Polonia, Nieście chwałę mocarze - Mikołaj Gomółka, Modlitwa o pokój - Norbert Blacha.
godz.17.15 – Zaduszki w Białej Synagodze z udziałem przedstawicieli różnych Kościołów, którym towarzyszyć będzie koncert Chóru Politechniki Białostockiej i wystawa o spotkaniu muzułmanów polskich z papieżem Janem Pawłem II.
W programie: Bohorodice Dievo - Arvo Part; Parce Domine - Feliks Nowowiejski; Ave verum Corpus - Wolfgang Amadeusz Mozart; Swing low - negro spirituals; Everybody sing freedom - negro spirituals
29 października 2005
godz. 17.00 – Koncert Filharmonii Podlaskiej w Białymstoku pod dyrekcją Marcina Nałęcz-Niesiołowskiego dedykowany Janowi Pawłowi II.
W programie koncertu:
Wolfgang Amadeusz Mozart - Symfonia C-dur "Jowiszowa" KV 551
Franciszek Schubert - VIII Symfonia h-moll "Niedokończona"
Goście spotkania
- o. Jan Bereza, benedyktyn, członek Komitetu ds. Dialogu z Religiami Niechrześcijańskimi Rady ds. Dialogu Religijnego Episkopatu Polski, doradca Europejskiej Benedyktyńskiej Komisji ds. Dialogu Międzyreligijnego na Płaszczyźnie Monastycznej
- ks. Jerzy Fidura, Delegat Biskupi ds. Ekumenizmu, wykładowca Wyższego Seminarium Duchownego
- ks. Radosław Kimsza, teolog i wykładowca w Politechnice Białostockiej, w filii warszawskiej Akademii Muzycznej w Białymstoku i Archidiecezjalnym Wyższym Seminarium Duchownym w Białymstoku
- ks. Jan Kojło, proboszcz Cerkwii Św. Ducha w Białymstoku, dyrektor prawosławnego Radia Orthodoxia w Białymstoku
- o. Seweryn Lubecki, franciszkanin, wykładowca filozofii w seminarium duchownym w Betlejem; podczas okupacji i oblężenia Bazyliki Narodzenia Pana Jezusa w Betlejem w 2002 r. pełnił rolę nieformalnego rzecznika prasowego stróżujących tam franciszkanów i zarazem "korespondenta wojennego"
- mufti Tomasz Miśkiewicz, przewodniczący Najwyższego Kolegium Muzułmańskiego Związku Religijnego w RP
- ks. Lech Tranda, redaktor naczelny miesięcznika "Jednota", proboszcz Parafii Ewangelicko-Reformowanej w Warszawie
- Orkiestra Filharmonii Podlaskiej w Białymstoku pod dyrekcją Marcina Nałęcz-Niesiołowskiego
- Chór Politechniki Białostockiej pod dyrekcją Wioletty Miłkowskiej
- Uczniowie II Społecznego Liceum Ogólnokształcącego w Warszawie uczestniczący w całorocznym, interdyscyplinarnym projekcie edukacyjnym pod nazwą "Problemy z tożsamością - Po co nam Polska?"
