W dniu 25 kwietnia 2006 roku w Hillel House na Uniwersytecie w Bostonie miało miejsce spotkanie z Krzysztofem Czyżewskim. Szef Pogranicza wygłosił wykład "The Borderland Foundation: A Living Experiment in Cross-Cultural Relations"
Tuesday, April 25, 2006
6:00 PM
The Hillel House
Boston University
213 Bay State Road
Spotkanie zostało zorganizowane przez The Institute for Human Sciences at Boston University i Polish American Networking Organization (PANO). Institute for Human Sciences jest forum debat, badań naukowych i działań edukacyjnych na polu relacji międzynarodowych, a szczególnie transatlantyckich. Wprowadza europejskie doświadczenia i punkty widzenia do amerykańskich dyskusji na temat istotnych kwestii społecznych i politycznych, a z drugiej strony - amerykańskie do dyskusji europejskich. Jest stowarzyszony z wiedeńskim Institut fuer die Wissenschaften vom Menschen (IWM) jako niezależne, interdyscyplinarne centrum badań w zakresie nauk humanistycznych i społecznych.
PANO to polska organizacja typu non-profit, która pełni wiodącą rolę w ułatwianiu ścieżki kariery i tworzeniu sieci wymiany między jej członkami, z naciskiem na edukację i osobisty rozwój. Comiesięczne wydarzenia NetNites gromadzą studentów, profesjonalistów różnych dziedzin, przedstawicieli świata biznesu, profesorów uniwersytetów, prawników i artystów, którzy starają się wprowadzić w życie misję PANO.
Zobacz:
Zbigniew Walczykowski, Życie na pograniczu kultur,"Biały Orzeł" 14.04.2006
www.iwm.at
www.bu.edu
www.pano-boston.org
Życie na pograniczu kultur
W Instytucie Nauk Humanistycznych na Uniwersytecie Bostońskim (Boston University) odbędzie sie wykład Krzysztofa Czyżewskiego z Fundacji Pogranicze, zatytułowany "Doświadczanie Relacji Międzykulturowych". Wykład współorganizuje Polish American Networking Organization (PANO), a patronat medialny nad tym wydarzeniem obejmuje gazeta "Biały Orzeł". Wykład odbędzie się we wtorek, 25 kwietnia o godz. 18:00 w "The Florence & Chafetz Hillel House", przy 213 Bay State. Wstęp jest bezpłatny.
Krzysztof Czyżewski jest przewodniczącym Fundacji Pogranicze i wydawcą magazynu "Krasnogruda", poświęconego kulturze, sztuce i literaturze Europy Środkowowschodniej. Jest znanym poetą i pisarzem, zdobywcą wielu międzynarodowych nagród. Krzysztof jako kreatywny, odpowiedzialny człowiek i przywódca swojego pokolenia, rozpoczął działalność twórczą i organizacyjną bardzo wcześnie. W szkole średniej był przewodniczącym swojej klasy i kapitanem szkolnej drużyny piłkarskiej. Przez niektórych nazywany "Korbą", ze względu na swój nieokiełznany entuzjazm. Krzysztof zaczął realizować się występując w teatrach publicznych, co dawało mu możliwość wyrażania swoich poglądów. Pomimo że miał możliwość zostania zawodowym piłkarzem, zrezygnował z tego, poświęcając się całkowicie pisaniu i recytowaniu poezji.
Po zdaniu na polonistykę, zrodziła się w nim fascynacja sztuką i polskimi pisarzami. Między rokiem 1977 a 1983 tworzył i działał w teatralnej grupie "Gardzienice", której celem było promowanie teatru miejskiego na obszarach wiejskich. To przez tę fascynację teatrem zrodziła się druga - antropologiczna fascynacja kulturą kresów. Doświadczenie wyniesione z mieszkania na Kresach, zarówno społeczne, jak i ekonomiczne, doprowadziło do zainteresowania się teatrem i do rozpoczęcia studiów nad kulturą, a przede wszystkim kulturą pogranicza. Zostało to wzmocnione poprzez szereg podróży po całym świecie, które zaowocowały zbiorem opowieści zbieranych od starszych ludzi mieszkających na wsiach. Wychowany w zmarginalizowanej okolicy, Krzysztof często współtworzył środowiska undergroundowe i zaangażował się w działalność alternatywnych społeczności. W 1983 roku założył periodyk "Czas Kultury". Była to aż do 1989 roku podziemna publikacja, a obecnie należy do najważniejszych periodyków w Polsce. Przez wiele lat Krzysztof pisał i publikował artykuły o roli kultury w społecznościach wielokulturowych. Jego udział w wielu wydarzeniach, podczas trudnych okresów przejściowych w Polsce był możliwy dzięki intratnemu zajęciu, jakiego się wtedy podjął, czyli... czyszczeniu dywanów.
Jerzy Giedroyc, jeden z wpływowych polskich intelektualistów ostatnich 50 lat, publicznie nazwał Krzysztofa Czyżewskiego swoim następcą. W 1989 drogi Krzysztofa i jego rówieśników z teatru rozeszły się po tym, jak wpadli oni w nurt życia w niepodległej Polsce. Zamiast podążać w tym kierunku, Krzysztof poświęcił się pogłębianiu wiedzy na temat społeczności pogranicza i z grupą przyjaciół i rodziną przeprowadził się na wschód, aby założyć tam Fundację Pogranicze.
O fundacji
Fundacja Pogranicze powstała w maju 1990 roku. Jest niezależną organizacją pozarządową, nieprowadzącą działalności politycznej i gospodarczej. Działalność programowa fundacji w całości poświęcona jest propagowaniu etosu pogranicza i budowaniu mostów pomiędzy ludźmi różnych religii, narodowości i kultur. Została założona przez grupę animatorów kultury pracujących wcześniej w teatrach "Gardzienice" (wioska Gardzienice pod Lublinem) i "Stop" (Słupsk) oraz w Ośrodku Kultury w Poznaniu (Krzysztof Czyżewski, Małgorzata Sporek-Czyżewska) i w Gminnym Ośrodku Kultury w Czarnej Dąbrówce na Kaszubach (Wojciech i Bożena Szroeder). Współpracą związali się już w drugiej połowie lat 80., organizując wspólnie każdego roku "Wioskę Spotkania", "Międzynarodowe Warsztaty Kultury Alternatywnej" w Czarnej Dąbrówce. Podczas realizowanej w 1990 roku wielomiesięcznej "podróży na wschód" dotarli do Sejn. Fundacja ma swoją siedzibę w Sejnach, a jej biuro mieści się obecnie w Suwałkach. W 2003 roku powstało Stowarzyszenie Przyjaciół Fundacji Pogranicze, zarejestrowane w Stanach Zjednoczonych. Jego biuro mieści się w Aleksandrii koło Waszyngtonu. Środki na swoją działalność fundacja uzyskuje przede wszystkim z grantów przyznawanych przez różne instytucje i organizacje, a także od osób prywatnych. Fundacja ściśle współpracuje z Ośrodkiem "Pogranicze -sztuk, kultur, narodów", z którym łączy ją umowa o współpracy, opierająca się na zbieżnych celach statutowych obu instytucji.
O budowaniu więzi kulturowych
Krzysztof angażuje całe społeczności w długoterminowe działania skierowane przeciw uprzedzeniom rasowym i kulturalnym, istniejącym w ich najbliższym sąsiedztwie. Stworzył kompleksowy program w celu odkrywania historycznego źródła konfliktu i odradzania historii społeczności. Zezwala on na otwarte dyskusje, spotkania i konfrontacje, przedstawianie różnych punktów widzenia, kultur i narodowości. Według niego, kiedy między religijnie i kulturalnie różnymi społecznościami zostaną zburzone mury, będzie można stworzyć nową, zintegrowaną społeczność.
Krzysztof wybrał Sejny na siedzibę swojej fundacji, gdyż miasteczko znajduje się blisko granic z Litwą, Białorusią i Rosją. Na tym obszarze wciąż widać wiele śladów różnych kultur - polskich litewskich, żydowskich, "starowyznawców" rosyjskich, białoruskich, ukraińskich, romskich i innych.
Ta ogromna róznorodność stwarza warunki pod budowanie wzorcowego modelu współpracy i wzajemnego czerpania korzyści pomiędzy wielokulturowymi społecznościami. Krzysztof wykorzystuje to miejsce jako wzór integracji społecznej dla całego świata. Prowadzony przez niego program "aktywna kultura" nie wprowadza podziału na widzów i aktorów, ale polega na interakcji, aktywnym uczestnictwie i współtworzeniu przy wykorzystaniu problemów i wydarzeń lokalnych. Krzysztof stworzył również "Szkołę Pogranicza" szkolącą organizacje wielokulturowe w Europie i Azji oraz Centrum Dokumentacji Kultur Pogranicza zawierające materiały dotyczące praw człowieka, mniejszości etnicznych, tolerancji, tożsamości, kultury narodowej. Te materiały, jak również wiele innych, przeznaczone są dla organizacji w Europie Środkowowschodniej, regionu Zakaukazia i Azji Środkowej. Prowadzony przez Krzysztofa wykład na Uniwersytecie Bostońskim będzie próbą zebrania doświadczeń z jego długoletniej, prospołecznej pracy.
Wszystkich zainteresowanych serdecznie zapraszamy do "The Florence & Chafetz Hillel House", gdzie będzie można osobiście poznać i wysłuchać Krzysztofa Czyżewskiego.
Zbigniew Walczykowski
"Biały Orzeł. White Eagle" 14.04.2006
