Znajduję to, co łączy i jest jak wiersz prowadzący do spotkania... - znajduję Meridian
Te słowa Paula Celana są mottem serii książek wydawanych przez "Pogranicze". Jej środkowoeuropejski duch zainspirował powstanie Meridian Cafe, którą utworzyliśmy po to, by rozmawiać, czytać i pisać o naszej części Europy.
Spotkanie w kręgu „Meridian” odbyło się w grudniu 2010 roku w murach Klasztoru Pokamedulskiego nad jeziorem Wigry było skierowane przede wszystkim do studentów z Torunia, Krakowa, Warszawy oraz Białegostoku, zainteresowanych problematyką edytorską oraz sztuką przekładu. Wiedzą i doświadczeniem dzielili się mistrzowie: Magda Pertyńska (tłumacz, redaktor), Andrzej Jagodziński (tłumacz, eseista, dziennikarz, redaktor), Joanna Ugniewska (tłumacz, nauczyciel akademicki), Irena Janowska (recenzent wydawca), Edwin Bendyk (dziennikarz, publicysta, recenzent), Krzysztof Czyżewski (praktyk idei, animator kultury, poeta i eseista).
Trzydniowe wykłady i dyskusje dały bogaty obraz kunsztu, jakim jest tłumaczenie i praca nad publikacją książki, z perspektywy zarówno warsztatu, roli tłumacza i jego relacji do dzieła, jak i przyszłości samej książki jako medium.
Magda Petryńska mówiła o „wiecznym niepokoju redaktora, że czegoś się nie sprawdziło”, udzieliła cennych wskazówek do pracy z tekstem i udanej mediacji z autorem dzieła.
Andrzej Jagodziński opowiadał o wrażeniach z pracy nad przekładem Przypadków inżyniera ludzkich dusz. „Dla mnie praca nad tą książką to była czysta radość. To najważniejsza książka, jaką tłumaczyłem i najważniejsza dla mnie osobiście. Utożsamiam się z tym widzeniem świata, gdybym umiał pisać, to byłoby moim marzeniem napisać coś takiego.”
Prof. Joanna Ugniewska przybliżyła postać „Człowieka Pogranicza” Claudio Magrisa i dzieliła się doświadczeniami na temat przekładu, który ma swój słodko-gorzki smak, bo jakkolwiek byśmy się starali, niesie z sobą pewną stratę. Paradoksalnie to, co tracimy decyduje o jakości tłumaczenia i samego dzieła. Zaprezentowane zostały również współczesne podejścia do tematu dowolności przekładu i roli tłumacza jako pośrednika-ambasadora pozwalającego na porozumienie w obrębie różnych kultur, a tym samym nawiązywanie więzi, dialog. Irena Janowska przedstawiła opiniotwórczy, prezentujący recenzje miesięcznik „Nowe Książki”.
Edwin Bendyk opowiadał o przyszłości książki jako medium i zachodzących na tym tle zmianach, wypieraniu druku i papieru multimediami, co może stanowić nie tyle zagrożenie dla czytelnictwa i publikowania, co być czynnikiem prowadzącym do przemiany samego tekstu literackiego (przykładowo tradycyjnej powieści).
Drugiego wieczora uczestnicy przenieśli się do Kawiarni Literackiej Meridian Café. W Starej Jesziwie w Sejnach, gdzie przy kawiarnianych stolikach i akompaniamencie litewskiego zespołu jazzowego Klaustukas czytano prozę i poezję, między innymi wiersze Radosłwa Wiśniewskiego z jego tomiku NeoNoe, pełne humoru fragmenty Przypadków inżyniera ludzkich dusz w tłumaczeniu Andrzeja Jagodzińskiego.
Spotkanie zakończyła debata prowadzona przez Krzysztofa Czyżewskiego z udziałem młodych, którzy w większości po raz pierwszy spotkali się z programem wydawniczym Pogranicza. Cenne były uwagi o kulturze przekładu, stojącej za nim empatii dającej skuteczność, jak użyć siły języka by przekaz był czytelny, pozwalał na nawiązanie komunikacji.
Liczne listy i podziękowania za wspólny czas dają nadzieję na kolejne spotkania inspirujące do pracy nad przekładami i dyskusjami o miejscu literatury w Europie Środkowo wschodniej.
W imieniu całego zespołu studentów z UMK chciałbym wyrazić głębokie podziękowania za świetne przygotowanie i organizację programu Meridian Cafe. Pomimo to, że warszaty trwały zaledwie 2 dni, to wynieśliśmy z uczestnictwa na nich niesamowicie ogromny bagaż wskazówek i porad. Mamy nadzieję, że takie "spotkania przy kawie" będą odbywać się częściej i w większym gronie ;-) (...)
Pozdrawiamy
(...) Cała grupa dotarła szczęśliwie do Torunia. W imieniu tejże grupy dziękuję (choć pewnie pojawią się jeszcze inne podziękowania:) za umożliwienia nam spotkania się z "Pograniczem". Wszyscy są zachwyceni pracą jaka jest wykonywana przez tą fundację. Dziękujemy również za zaproszenie tak barwnych postaci - mistrzów. Było szalenie interesująco. Mam nadzieję, że uda się nam jeszcze spotkać:) (...)
Program spotkania
11 grudnia 2009, piątek
22.00 - prezentacja filmu o Claudio Magrisie "Pomiędzy morzem a Dunajem" – Małgorzata Sporek-Czyżewska (dyrektor Fundacji Pogranicze)
12 grudnia 2009, sobota
9.30 - 11.30 - spotkanie z Magdą Petryńską (tłumacz, redaktor)
12.15 - 14.00 - spotkanie z Andrzejem Jagodzińskim (tłumacz, eseista, dziennikarz, redaktor)
15.00 - 16.30 - spotkanie z Prof. Joanną Ugniewską (tłumacz)
17.00 - 18.30 - spotkanie z Ireną Janowską (recenzent, Nowe Książki) prezentacja miesięcznika Nowe Książki
20.00 - SPOTKANIE OTWARTE DLA PUBLICZNOŚCI
Kawiarnia Literacka Meridian Cafe – spotkanie z Radosławem Wiśniewskim autorem tomiku „NeoNoe” wydanym w serii Inicjał oraz Andrzejem Jagodzińskim, laureatem nagrody „Angelusa” dla tłumacza książki "Przypadki inżyniera ludzkich dusz". Spotkanie poprowadzi Krzysztof Czyżewski.
Podczas wieczoru wystąpił zespół jazzowy z Litwy - „Klaustukas”.
13 grudnia 2009, niedziela
10.00 -12.00 - spotkanie z Edwinem Bendykiem (dziennikarz, publicysta, recenzent)
12.30 - 13.00 - debata o książce prowadził Krzysztof Czyżewski (praktyk idei, animator kultury, poeta i eseista)
14.30 - wyjazd
Zrealizowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego
