Piotr Sommer - Rocznik 1948. Poeta i tłumacz współczesnej poezji amerykańskiej i angielskiej (m.in. Frank O’Hara, Charles Reznikoff, John Ashbery, Kenneth Koch, John Berryman, Robert Lowell, John Cage, Allen Ginsberg, E.E. Cummings, August Kleinzahlera, Derek Mahon, Seamus Heaney). Zadebiutował w 1977 roku tomem W krześle (WL, Kraków). Opublikował kilkanaście książek poetyckich i krytycznoliterackich, antologii i przekładów poezji (ostatnio „O krok od nich. Przekłady z poetów amerykańskich”. Biuro Literackie, Wrocław 2006). W 2006 roku jego książka Po stykach (słowo/obraz terytoria 2004) uzyskała nominację do nagrody NIKE. Pisze także wiersze dla dzieci. Jest redaktorem naczelnym miesięcznika „Literatura na świecie”. Mieszka w Sulejówku pod Warszawą.
„W książce Sommera [Po stykach] zebrane zostały jego krytyki, eseje, rozmowy, jakie przeprowadzał z innymi poetami, nawet felietony z ostatnich lat i obszerna antologia poetycka ważnych dla niego twórców. Jest więc w Po stykach istne mydło i powidło, a jednak te rozmaite formy pisane na rozmaite okoliczności – czasem na zamówienie, kiedy indziej z potrzeby własnej – układają się w klarowny zbiór poglądów Sommera na język, sztukę przekładania z obcego na nasze, na literaturę w ogóle i na wiersz w szczególe.
Znajdziemy tu eseje o wierszach poetów polskich, m.in. Szymborskiej i Ficowskiego, i oczywiście teksty o poetach języka angielskiego, z którym Sommer jako tłumacz czuje się najbliżej związany – m.in. o Charlesie Reznikoffie, Allenie Ginsbergu, weryfikuje swoje dawne fascynacje Edwardem Cummingsem, przeprowadza wywiady z Derekiem Mahonem i Johnem Ashberym.
Chociaż Sommer pisze o sprawach serio, robi to zwykle z poczuciem humoru. W tomie zamieszcza m.in. obszerny i krytyczny szkic o polskich przekładach poetów szwedzkich, który zamówili u niego szwedzcy slawiści. Tekst, chociaż zamówiony, nie został jednak opublikowany. Zrobił to w końcu sam autor w swoim własnym piśmie. We wstępie do książki Sommer komentuje to tak: sam tekst przydał się do druku jedynie »Literaturze na Świecie « (...) moje rozczarowanie klasą przekładów (...) stropiło zamawiających do tego stopnia, że nie uznali za stosowne udostępnić go do lektury Szwedom. W tomie pojawiają się także teksty Sommera ukazujące go tym razem nie jako filologa, ale zgryźliwego gazetowego felietonistę.
Mimo to Po stykach jest w jakiejś mierze książką nieefektowną. Sommer nie mizdrzy się do czytelnika, ale rozprawia o szczegółach przekładowych, analizuje poszczególne słowa i frazy, pochyla się, jak niewielkim w tekście W pracy, nad jednym przecinkiem i długo duma – stawiać go czy nie stawiać?
Kiedy indziej jeszcze, jak w obszernym szkicu o poezji Jerzego Ficowskiego, przeprowadza wnikliwą analizę kolejnych wierszy, np. Ballady o trzech mociumpańskich i chciałoby się powiedzieć – marnuje temat. Głęboki, świetny, erudycyjny tekst literacki, chowa się skromnie jak recenzyjka między innymi tekstami. W pisaniu Sommera o poezji znać też, że to pisze poeta i tłumacz poezji, to jest człowiek, który sam się z językiem niegiętkim zmaga, a nie tylko czytelnik, najlepiej choćby przygotowany.
W tytułowym eseju wykłada swój pogląd na literaturę. Uwagi mają niby dotyczyć „Literatury na Świecie”, którą od lat prowadzi, ale naprawdę mówią o jego poglądach i gustach literackich w ogólności: Peryferyjne – w znaczeniu marginalne – jest dzisiaj dla nas, pisma zajmującego się literaturą obcą, tylko to, co nie przebija się do polszczyzny w sposób artystycznie wiarygodny. Bo ona jest centrum, głównym obiektem naszych wzdychań.
I przy tej myśli o polszczyźnie, jako „głównym obiekcie wzdychań” zostańmy. Mówi to poeta, tłumacz i redaktor, który cały swój żywot związał z literaturą pisaną po angielsku.”
Marek Radziwon, „Gazeta Wyborcza”
Wybrane publikacje:
W krześle, Kraków, WL, 1977.
Pamiątki po nas, Kraków, WL, 1980.
Przed snem (dla dzieci), Nasza Księgarnia, Warszawa, 1981.
Kolejny świat, Czytelnik, Warszawa, 1983.
Czynnik liryczny i inne wiersze (1880–1886), Londyn, Aneks, 1988.
Smak detalu i inne ogólniki, Lublin, Kresy, 1995.
Artykuły pochodzenia zagranicznego, Gdańsk, Marabut, 1997.
Nowe stosunki wyrazów (wiersze z lat siedemdziesiątych i osiemdziesiątych), Wydawnictwo a5, Poznań, 1997.
Piosenka pasterska, Legnica, Centrum Sztuki – Teatr Dramatyczny, 1999.
W prasie:
Meridian Cafe przy świecach
Paweł Huelle i Piotr Sommer - dwie ważne postaci polskiej literatury - będą dziś gośćmi sejneńskiego Ośrodka Pogranicze. Ich obecność jest nieprzypadkowa - powód: Meridian Cafe.
To jeden z najnowszych pomysłów Ośrodka i Fundacji Pogranicze - rodzaj kawiarni literackiej utworzonej po to, by rozmawiać, czytać i pisać o naszej części Europy. Sommer i Huelle poprowadzą warsztaty literackie dla młodych osób. Wieczorem zaś w Domu Pogranicza w Sejnach o godz. 21 w kawiarnianej atmosferze przy muzyce i świecach spotkają się z czytelnikami. Wieczór zakończy koncert Kapeli Klezmerskiej Teatru Sejneńskiego.
Krótko o gościach: Paweł Huelle, pisarz nagrodzony wieloma prestiżowymi nagrodami, zasłynął powieścią "Weiser Dawidek"; Piotr Sommer: tłumacz współczesnej poezji amerykańskiej i angielskiej, autor kilkunastu książek poetyckich i antologii, redaktor naczelny miesięcznika "Literatura na Świecie".
Zajęcia - przybliżające warsztat tłumacza, poety, redaktora, edytora - mają pomóc młodym w późniejszej pracy. Projekt Meridian Cafe to bowiem również internetowe czasopismo o charakterze interdyscyplinarnym, które ma być miejscem spotkań młodych ludzi, zainteresowanych szeroko pojęta tematyką środkowoeuropejską.
- Chodzi o miejsce, w którym będa mogli dzielić się spostrzeżeniami na temat pogranicza kultur, trudnego sąsiedztwa narodów i dialogu religii - mówi Małgorzata Sporek-Czyżewska, szefowa Fundacji Pogranicze. Meridian Cafe kontynuuje idee znanej serii wydawniczej "Meridian", w ramach której Pogranicze publikuje książki autorów m.in. z Albanii, Chorwacji, Rumunii, Ukrainy, Węgier (w 2000 roku dostało za to nagrodę "Literatury na Świecie"). Internetowe pismo skupione ma być wokół tych właśnie książek, ich autorów i poruszanych tematów. Niedawno uruchomiona została strona www.meridian.dtp.p9.pl
(MOŻ)
"Gazeta Wyborcza" Białystok 10-11.03.2007
Huelle w Sejnach
Pogranicze zaprasza miłośników dobrej literatury na dwudniową imprezę pod hasłem "Meridian Cafe". Dzisiaj o godz. 20.30 w Białej Synagodze w Sejnach wystąpi Weronika Czyżewska. Przedstawi monodram pt. "Nie pamiętam Ciebie oddzielnie". W sobotę zawita natomiast do Sejn znany pisarz Paweł Huelle. "Ostatnia Wieczerza", jego najnowsza książka trafiła właśnie do księgarń. Towarzyszyć będzie mu Piotr Sommer, poeta, tłumacz, redaktor "Literatury na Świecie". Spotkanie rozpocznie się o godz. 21 w Domu Pogranicza.
"Gazeta Współczesna" 9.03.2007